Bài 2: LÝ THUYẾT TRÒ CHƠI_Chèn ép trong kinh doanh
Lý thuyết trò chơi
Lý thuyết trò chơilà một khái niệm giải đápcủa một trò chơi có từ 2 người chơi trở lên, trong đó mỗi người chơi được giả định rằng đã biết về chiến lược cân bằng của những người chơi khác, và không người chơi nào có thể có lợi thế từ việc đơn phương thay đổi chiến lược của mình. Nếu mỗi người chơi đều có một chiến lược định sẵn, không người chơi nào có lợi từ việc thay đổi chiến lược, trong khi những người chơi khác không thay đổi chiến lược của chính họ, thì một tập hợp các lựa chọn chiến lược và kết quả tương ứng tạo thành một cân bằng Nash.
Cân bằng Nash xảy ra khi trò chơi có cân bằng Nash duy nhất và được chơi dưới những điều kiện nhất định, thì chiến lược cân bằng sẽ được thực hiện. Các điều kiện đủ để đảm bảo cân bằng Nash xảy ra là:
1. Mọi người chơi đều mong muốn tối đa hóa kết quả của mình trong trò chơi
2. Mọi người chơi đều thực hành chiến lược 1 cách hoàn hảo
3. Mọi người chơi có đủ khả năng để tìm ra giải pháp
4. Mọi người chơi đều biết chiến lược cân bằng của người chơi khác
5. Mọi người chơi tin rằng việc thay đổi chiến lược sẽ không làm thay đổi chiến lược của người khác.
6. Tồn tại một suy nghĩ chung rằng mọi người chơi đều đảm bảo các điều kiện trên, bao gồm cả điều kiện này. Do đó, mỗi người chơi không chỉ biết người chơi khác đủ điều kiện, mà họ còn phải biết mọi người chơi khác đều biết họ đủ điều kiện, và biết rằng mọi người chơi biết được toàn bộ người chơi có đủ điều kiện, cứ như thế.
Thôn tính và tranh giành thị phần là một thực tế xẩy ra thường xuyên trên thương trường. Tuy nhiên, những ví dụ trong phần này chỉ phục vụ cho mục đích học tập. Đó không hoàn toàn là ghi chép về điều đã thực sự xẩy ra.
Công ty GM và Fisher
Dĩ nhiên, Fisher có thể ký một hợp đồng khác, theo đó, GM không được đàm phán lại về giá. Tuy nhiên, hợp đồng không bao giờ là đầy đủ. Nó không thể xác định một cách rõ ràng ai sẽ có quyền gì trong mọi tình huống có thể xẩy ra trong tương lai. Và GM có thể lợi dụng những tình huống như vậy như một cái cớ cho việc đàm phán lại về giá. Chẳng hạn, nếu hợp đồng không ghi rõ ai sẽ có trách nhiệm tài chính cho việc thiết kế lại động cơ để đối phó với sự gia tăng không dự đoán trước của giá dầu, thì GM có thể buộc Fisher phải chấp nhận giá bán thấp xuống như một cách để chia sẻ rủi ronhư biểu đồ 1
Biểu đồ 1: Mối quan hệ giữa GM và Fisher
Có hai kết luận quan trọng nêu ra ở đây.
Thứ nhất, tính không đầy đủ của hợp đồng mở ra khả năng bị ép giá trong kinh doanh (holdup problem).
Thứ hai, do các bên sợ bị đẩy vào thế yếu trong cuộc điều đình lại về giá cả, họ thường có xu hướng đầu tư thấp vào quan hệ hợp đồng. Họ sợ bị bóc lột.
Trên thực tế, thị trường có vô số các cách thức nhằm loại trừ trước vấn đề ép giá, nhờ đó, ích lợi tiềm tàng từ giao dịch có thể được thực hiện. Chẳng hạn, GM có thể mua lại đa số cổ phiếu của Fisher và biến nó thành một công ty con (hostile takeover). Khi đó, GM luôn có thể yêu cầu Fisher thực hiện các đòi hỏi của mình. Tuy nhiên, Aoki (ĐH Stanford) cho rằng, Fisher vẫn giữ quyền kiểm soát về vốn người (knowhow). Nó vẫn có thể có phản ứng tiêu cực đối với GM, nếu khả năng bị ép giá là cao.
Đình Uyên
» Tin mới nhất:
» Các tin khác: