Góc học tập
18/05/2015 03:13:53 PM

Nới lỏng định lượng (Quantitative Easing), nới lỏng tín dụng (Credit Easing) và cách thoát khỏi các chính sách bổ trợ này như thế nào cho hiệu quả

Nới lỏng định lượng (QE) là gì ?
Nới lỏng định lượng (Quantitative Easing = QE) là tiến hành in thêm tiền nhằm mua trái phiếu Chính phủ hoặc chứng khoán, góp phần bơm thêm tiền cho nền kinh tế với mục đích:

  • tăng lượng lưu thông tiền tệ (tăng thanh khoản)
  • kích thích đầu tư & chi tiêu, đối phó với khủng hoảng
  • cân đối ngân sách
  • giải quyết tạm thời vấn đề nợ công
  • Kỳ vọng của các ngân hàng trung ương là các ngân hàng sẽ sử dụng số tiền này cho các doanh nghiệp và người dân vay để đầu tư hoặc chi tiêu, từ đó kích thích nền kinh tế.

Nới lỏng định lượng được sử dụng khi nào?

NHTW có khuynh hướng giảm lãi suất thấp để khuyến khích các khách hàng vay tiền và kích thích tiêu dùng. Tuy nhiên khi lãi suất về đến giới hạn 0% thì không thể giảm thêm được nữa, vì vậy, NHTW cần phải tung ra gói nới lỏng định lượng.

Tuy nhiên, lượng tiền tràn ngập là nguyên nhân khiến lạm phát tăng cao và đồng tiền mất giá trị. Ngoài ra, chưa chắc các ngân hàng thương mại sẽ tích cực cho vay như mong đợi. Với những bất đồng sâu sắc về hiệu quả của QE và rủi ro quá lớn kèm theo, kết quả mà chương trình này mang lại vẫn còn là một ẩn số.

Nới lỏng tín dụng (Credit Easing)

CE trái ngược với QE ở chỗ QE làm tăng quy mô còn CE làm thay đổi thành phần của bảng cân đối kế toán của NHTW từ việc nắm giữ những tài sản phi rủi ro sang những tài sản rủi ro cao. Những tài sản rủi ro cao liên quan đến rủi ro tín dụng khi người đi vay ko thể thanh toán những khoản tiền vay.

Ví dụ đơn giản của việc nới lỏng tín dụng là NHTW bán tín phiếu chính phủ và mua trái phiếu bất động sản MBS. Hoạt động mua bán này ko làm thay đổi quy mô của BS mà chỉ làm thay đổi thành phần của tài sản trong BS thôi.

Khi NHTW mua trái phiếu BĐS, NHTW làm tăng cầu đối với những trái phiếu này và tăng giá trái phiếu. Khi khu vực tư nhân ko có nhu cầu mua những chứng khoán rủi ro nhưng NHTW mua chứng khoán loại này thì hoạt động này được xem là cấp tín dụng cho hoạt động của các công ty BĐS. Nếu trước đó thị trường của các chứng khoán rủi ro cao bé nhỏ và kém thanh khoản thì một sự tác động của chính sách nới lỏng tín dụng sẽ rất mạnh. Chỉ cần một sự can thiệp nhỏ thôi cũng có thể làm một cú huých đẩy giá chứng khoán tăng cao và giúp cho sự phát triển của một ngành kinh tế nào đó.

Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là những chứng khoán này độ rủi ro cao, tính thanh khoản yếu, do đó, khi NHTW muốn thoát ra khỏi chế độ nới lỏng tính dụng này sẽ khá khó khăn vì những chứng khoán này khó bán hơn trái phiếu chính phủ nên khi NHTW muốn bán các chứng khoán này để cơ cấu lại tài sản của mình NHTW ko thể bán ngay được.

THOÁT KHỎI CHÍNH SÁCH BỔ TRỢ NHƯ THẾ NÀO CHO HIỆU QUẢ

Khi NHTW đã bơm một lượng lớn tiền dự trữ và mua quá nhiều tài sản được thể hiện trên BS của mình. Để tăng lãi suất mục tiêu trở lại, NHTW phải làm gì nào? Câu trả lời có thể là: NHTW có thể cần phải bán một lượng lớn tài sản của mình, VD: trái phiếu, để hút tiền dự trữ nhằm làm giảm cung tiền àtăng lãi suất. Tuy nhiên, những tài sản từ hoạt động nới lỏng định lượng và nới lỏng tín dụng lại kém thanh khoản hơn  tín phiếu. trong hoàn cảnh đó, NHTW khó có thể nhanh chóng bán tài sản là những trái phiếu này và hút tiền dự trữ khỏi hệ thống để kịp thời tăng lãi suất khi NHTW muốn. Vậy NHTW phải làm sao đây?

Đơn giản là NHTW chỉ việc tăng lãi suất tiền gởi dự trữ ier. Lãi suất tiền gởi dự trữ là sàn lãi suất trên thị trường vốn liên ngân hàng. Khi lãi suất liên ngân hàng bằng lãi suất tiền dự trữ, NHTM sẽ quyết định giữ tiền dự trữ để được hưởng lãi suất dự trữ của NHTW. Do đó, đường cầu tiền dự trữ sẽ dịch chuyển lên trên, và điểm cân bằng cung cầu sẽ chuyển từ điểm A sang điểm B ở mức lãi suất cao hơn.

Do đó, bằng việc nâng lãi suất tiền gởi dự trữ, Fed có thể tăng lãi suất liên ngân hàng mục tiêu mà ko cần phải giảm lượng cung tiền dự trữ hoặc thay đổi thành phần tài sản trên BS.