Góc học tập
18/11/2016 10:46:28 AM

Lý thuyết trò chơi và kinh tế học của sự hợp tác- phần 1

Lý thuyết trò chơi nghiên cứu hành vi con người trong các tình huống chiến lược. Ở đây, tình huống chiến lược để chỉ tình huống mà trong đó khi đưa ra quyết định hành động, mỗi người phải tính đến phản ứng của người khác đối với hành động của mình. Trong thị trường độc quyền nhóm lợi nhuận của mỗi doanh nghiệp không chỉ phụ thuộc vào số lượng mà doanh nghiệp đó sản xuất mà còn phụ thuộc vào số lượng của doanh nghiệp khác trong ngành. Khi ra quyết định sản xuất, mỗi doanh nghiệp trong độc quyền nhóm cần quan tâm đến quyết định của mình ảnh hưởng như thế nào đến quyết định sản xuất của doanh nghiệp khác. Vì vậy, lý thuyết trò chơi đặc biệt hữu ích cho việc tìm hiểu hành vi của các nhà độc quyền nhóm.

1. Tình trạng lưỡng nan của người tù

Tình trạng lưỡng nan của những người tù là câu chuyện giữa hai phạm nhân vừa bị cảnh sát bắt. Gọi họ là Cường và Thọ. Cảnh sát có đủ chứng cứ để kết tội Cường và Thọ đã phạm một tội nhỏ là đánh bạc. Vì tội này mỗi người sẽ bị kết án là 1 năm tù. Ngòai ra, cảnh sát còn nghi ngờ rằng họ cùng nhau thực hiện một vụ cướp ngân hàng nhưng thiếu chứng cớ rõ ràng để qui tội lớn này cho họ. Cảnh sát hỏi cung Cường và Thọ trong các phòng riêng biệt và thỏa thuận với từng người như sau:

“Hiện nay chúng tôi có thể giam giữ anh trong 1 năm. Tuy nhiên, nếu anh nhận tội cướp ngân hàng và tố cáo đồng phạm, thì anh được miễn tội và tha bổng. Đồng thời, đồng phạm của anh bị lãnh án là 20 năm tù. Nhưng nếu cả hai người nhận tội, thì chúng tôi không cần chứng cớ và không mất thời gian điều tra và vì vậy mỗi anh sẽ nhận bản án là 8 năm tù”.

Cả Cường và Thọ đều tính toán rằng
• Nếu thú nhận, ít nhất 0 năm tù và nhiều nhất là 8 năm tù
• Nếu im lặng, ít nhất là 1 năm tù và nhiều nhất là 20 năm
Vì vậy, chiến lược thống trị của cả A và B là thú tội kết cục là cả hai phải đi tù 8 năm. Song đây là kết cục bất lợi đối với họ. Nếu cả hai cùng im lặng, họ có thể được lợi vì mỗi người chỉ phải ngồi tù 1 năm do tội đánh bạc. Do mỗi người chỉ theo đuổi lợi ích riêng mình, nên cả hai đều bị thiệt.
Chiến lược thống trị là một chiến lược tối ưu của một người chơi, bất kể đối phương hành động như thế nào tội phạm đã gây ra một kết cục bất lợi cho mỗi người. 

Th.S. Nguyễn Thị My My