Góc học tập
18/12/2016 09:27:11 PM

Phân loại thị trường ngoại hối

Tùy theo từng tiêu chí mà thị trường ngoại hối được phân thành nhiều loại khác nhau.

* Căn cứ vào tính chất nghiệp vụ, thị trường ngoại hối được chia ra thành:

- Thị trường giao ngay (Spot market) là thị trường để thỏa mãn các nhu cầu ngoại tệ hàng ngày của khách hàng. Với thị trường này cho phép đáp ứng ngay nhu cầu ngoại tệ để các chủ thể thanh toán tiền hàng đến hạn, nợ đến hạn,… Đối với thị trường giao ngay, người mua và người bán ngoại tệ đều phải chấp nhận mua bán theo tỷ giá thực tế chứ không có sự lựa chọn khác, ngoại trừ không thực hiện việc mua bán.

- Thị trường kỳ hạn (Forwards  Market): Thị trường kỳ hạn là thị trường giao dịch các hợp đồng mua bán ngoại tệ có kỳ hạn, một hợp đồng mua bán ngoại tệ mà việc chuyển giao ngoại tệ được thực hiện sau một thời gian nhất định kể từ khi thỏa thuận hợp đồng. Nhờ hoạt động của thị trường kỳ hạn mà đảm bảo chắc chắn cho các chủ thể về nhu cầu mua bán ngoại tệ trong kỳ hạn xác định. Thị trường này tạo điều kiện cho các chủ thể áp dụng biện pháp phòng chống rủi ro về tỷ giá.

- Thị trường hoán đổi (Swaps market): là thị trường cho phép các nhà đầu tư trao đổi một khoản nợ bằng đồng tiền này bằng một khoản nợ bằng đồng tiền khác. Thông qua thị trường hoán đổi, nhà đầu tư có thể chuyển dịch rủi ro ở một thị trường hay ở một loại tiền tệ nào đó sang thị trường hay loại tiền tệ khác.

- Thị trường tương lai (Futures market) là một dạng của thị trường kỳ hạn, là thị trường giúp khách hàng thực hiện các giao dịch tương lai - là giao dịch trong đó hai bên mua bán thỏa thuận mua bán một số lượng tài sản cơ sở xác định với mức giá được thỏa thuận ngay tại thời điểm giao dịch hôm nay nhưng thời gian giao hàng là tại một thời điểm trong tương lai.

- Thị trường quyền chọn (Options market) là loại thị trường mà hợp đồng mua bán ngoại tệ có kỳ hạn sẽ cho phép người mua “quyền chọn” có quyền có thể thực hiện hợp đồng hoặc không thực hiện hợp đồng. Thị trường này vừa giúp khách hàng phòng ngừa rủi ro tỷ giá, lại vừa tạo điều kiện linh hoạt cho họ thực hiện quyền của mình sao cho có lợi.

* Căn cứ vào tính chất kinh doanh, thị trường ngoại hối được chia ra thành:

- Thị trường bán buôn (Interbank): Là thị trường diễn ra các giao dịch mua bán giữa các các ngân hàng thương mại và những nhà môi giới tiền tệ với nhiều mục đích khác nhau như bảo hiểm (hedging), đầu cơ (speculation), kinh doanh chênh lệch giá (arbitrage),...

- Thị trường bán lẻ (còn được gọi là thị trường khách hàng) là thị trường diễn ra các giao dịch mua bán giữa khách hàng mua bán lẻ và ngân hàng thương mại. Trong đó Ngân hàng thương mại là nhà tạo giá, khách hàng mua bán lẻ là người chấp nhận giá. Khách hàng mua bán lẻ ngoại tệ để thực hiện các hoạt động xuất nhập khẩu, đầu tư quốc tế, đi vay và trả nợ bằng ngoại tệ, chuyển tiền phí mậu dịch,…

* Căn cứ vào địa điểm giao dịch, thị trường ngoại hối được chia ra thành:

- Thị trường tập trung trên sở giao dịch (exchange) là thị trường mà nơi đó các cá nhân, tổ chức giao dịch các hợp đồng được chuẩn hóa bởi sở giao dịch.

- Thị trường phi tập trung (OTC): không phải tất cả các giao dịch đều được thực hiện trên thị trường tập trung. Thị trường phi tập trung là thị trường quan trọng thay thế cho thị trường tập trung. Các nhà đầu tư trên thị trường này không nhất thiết phải gặp nhau, họ liên hệ với nhau thông qua hệ thống kết nối internet và điện thoại. Các giao dịch được thực hiện thông qua điện thoại và thường diễn ra giữa hai định chế tài chính hay giữa định chế tài chính và khách hàng của họ. Các định chế tài chính thường là người tạo thị trường với các công cụ được giao dịch khá phổ biến. Điều này có nghĩa rằng họ luôn sẵn sàng niêm yết cả giá mua và giá bán.

* Căn cứ vào tính chất pháp lý, thị trường ngoại hối được chia ra thành:

- Thị trường chính thức (thị trường hợp pháp): Đây là loại thị trường hối đoái có tổ chức (Organized market), có quy chế hoạt động của thị trường, có quy định tiêu chuẩn của thành viên, có quy trình giao dịch thanh toán được quy định chặt chẽ an toàn. Trong thị trường chính thức, có thể thực hiện giao dịch trong giờ giao dịch (thông thường từ 9h00 đến 15h00 hàng ngày) cũng có thể được thực hiện không qua quầy (Over the counter – OTC) mà giao dịch qua hệ thống vi tính nối mạng, fax, telex,… một cách trực tiếp giữa người mua và người bán – Phương thức giao dịch OTC là diễn ra liên tục khi các dữ liệu điện tử được kết nối.

- Thị trường phi chính thức (chợ đen, thị trường ngầm – Unorganized Market) là nơi mua bán trực tiếp và bằng tiền mặt. Một loại thị trường không được thừa nhận về mặt pháp lý. Thị trường này giải quyết nhanh chóng các nhu cầu ngoại tệ tiền mặt cho các đối tượng nhưng có độ rủi ro rất cao.

* Căn cứ vào quy mô thị trường, thị trường ngoại hối được chia ra thành:

- Thị trường ngoại hối quốc tế là thị trường hối đoái mà phạm vi hoạt động của nó là trên bình diện quốc tế. Các thành viên ủa thị trường này bao gồm các thành viên trong nước và các thành viên ở nước ngoài có đủ điều kiện.

- Thị trường ngoại hối nội địa: là thị trường chỉ có các thành viên tham gia là các ngân hàng, các công ty,… trong cùng một nước. Hoạt động của thị trường này không ảnh hưởng đến các luồng ngoại tệ di chuyển vào hoặc ra khỏi nước đó. Những nước chưa có một thị trường tài chính ổn định thì thông thương chỉ có tổ chức thị trường hối đoái nội địa, để tránh sự tác động của nhân tố bên ngoài.

* Căn cứ phương thức giao dịch, thị trường ngoại hối được chia ra thành:

- Thị trường giao dịch trực tiếp: Trên thị trường này các thành viên tham gia giao dịch mua bán trực tiếp với nhau, không thông qua bất kỳ trung gian nào.

- Thị trường giao dịch qua môi giới: Các giao dịch trên thị trường được thực hiện thông qua các nhà môi giới. Các thành viên tham gia trên thị trường đặt lênh cho nhà môi giới, các nhà môi giới dựa vào đó để tìm kiếm các lệnh phù hợp với lệnh của khách hàng. Thông qua hoạt động môi giới, nhà môi giới sẽ thu hoa hồng từ ngân hàng mua và từ ngân hàng bán.

» Các tin khác: