Góc học tập
18/06/2018 01:45:15 PM

Những thách thức của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đến thị trường lao động

Tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới diễn ra vào năm 2016 tại Thụy Sĩ, các nhà kinh tế và khoa học đã cảnh báo, trong
cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, thị trường lao động sẽ bị thách thức nghiêm trọng giữa cung và cầu lao động. Cơ cấu
lao động - việc làm sẽ có những thay đổi khác biệt so với sản xuất truyền thống. Số lượng việc làm do người lao động
đảm nhiệm có nguy cơ giảm mạnh do việc ứng dụng ngày càng rộng rãi công nghệ rô bốt vào quá trình sản xuất. Nền
kinh tế với trình độ tự động hóa cao và có tính sáng tạo, đòi hỏi người lao động phải thích ứng nhanh với sự thay đổi
của sản xuất nếu không sẽ bị dư thừa, bị thất nghiệp. Cũng tại Diễn đàn Kinh tế thế giới, giai đoạn 2015 – 2020 sẽ có
trên 5,1 triệu lao động trên thế giới bị mất việc làm do những biến động của thị trường lao động, trong khi đó có khoảng
47% các công việc hiện tại ở Mỹ có thể biến mất vì tự động hóa dẫn đến nguy cơ phá vỡ thị trường lao động và gia tăng
căng thẳng về việc làm


Trong một số lĩnh vực, theo dự báo, với sự xuất hiện của Robot, số lượng nhân viên cần thiết sẽ chỉ còn 1/10 so
với hiện nay. Như vậy, 9/10 nhân lực còn lại sẽ phải chuyển nghề hoặc thất nghiệp. Một ví dụ cụ thể về hệ thống tổng
đài (Call Center) trả lời trong ngành viễn thông, ngân hàng, bảo hiểm, chứng khoán cũng đang bị đe dọa khi mà hàng
trăm nghìn người đang làm việc cho các “call center” trên khắp thế giới có thể mất việc. Tháng 11/2015, Ngân hàng
Anh quốc đưa ra một dự báo cho thấy, thị trường lao động của Mỹ và Anh sẽ có khoảng 95 triệu lao động truyền thống
bị mất việc trong vòng 10-20 năm tới, tương đương 50% lực lượng lao động tại hai nước này và ở các quốc gia khác,
trong đó có Việt Nam.


Cùng với sự ảnh hưởng của công nghệ, việc gia tăng tầng lớp trung lưu và quá trình đô thị hóa ở các thị trường
mới nổi cũng sẽ ảnh hưởng đến xu hướng việc làm. Nhu cầu lao động có tay nghề cao gia tăng trong khi nhu cầu đối
với lao động có tay nghề và kỹ năng thấp đã giảm. Điều ấy có lợi cho tầng lớp giàu hơn là nghèo và dẫn đến tình trạng
bất bình đẳng lớn hơn. Diễn đàn Kinh tế Davos năm 2016 đã dự đoán, cách mạng công nghiệp 4.0 diễn ra sẽ khiến 7
triệu việc làm trước đây biến mất và 2 triệu việc làm mới được tạo ra.


Tại khu vực ASEAN, việc hình thành Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC) giúp thị trường lao động trong nội khối
sôi động hơn, thúc đẩy tạo việc làm cho từng quốc gia thành viên. Tuy nhiên, do trình độ phát triển không đồng đều,
nên hiện nay, lao động có tay nghề và kỹ năng cao trong khối ASEAN chủ yếu di chuyển vào thị trường Singapore,
Malaysia và Thái Lan. Còn lại, hầu hết các lao động di chuyển trong phạm vi ASEAN là lao động trình độ kỹ năng thấp
hoặc không có kỹ năng. Khảo sát của tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) tại 10 quốc gia ASEAN cho thấy, doanh nghiệp
trong khối ASEAN hiện đang rất lo ngại về tình hình thiếu hụt lực lượng lao động có tay nghề và kỹ năng trước sự ra
đời của AEC. Đặc biệt với ngành dệt may, theo ILO, cùng với sự xuất hiện rô-bốt làm việc cùng con người trong các
nhà máy thì trong 2 thập kỷ tới, khoảng 56% số người lao động tại 5 quốc gia Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam, có
nguy cơ mất việc vì rô bốt, đặc biệt là trong ngành dệt may, da giày, lắp ráp điện tử, chế biến thủy hải sản, dịch vụ bán
lẻ..., đặc biệt cũng theo số liệu của tổ chức ILO thì 2/3 trong số 9,2 triệu lao động ngành dệt may và da giày tại ĐôngNam Á đang bị đe dọa, trong đó 86% lao động của Việt Nam, 88% lao động của Campuchia và 64% lao động
Indonexia trong ngành may mặc, da giày sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề từ làn sóng tự động hóa, công nghiệp hóa trong
ngành.
Trong bối cảnh đó, các yêu cầu về trình độ, kỹ năng của người lao động để đáp ứng yêu cầu việc làm, thị trường
lao động sẽ gặp những thách thức lớn về chất lượng, cung, cầu và cơ cấu lao động. Những vấn đề này không chỉ đe dọa
tới việc làm của lao động trình độ thấp mà lao động có kỹ năng bậc trung sẽ bị ảnh hưởng nếu họ không trang bị các
kiến thức mới, các kỹ năng sáng tạo cho nền kinh tế 4.0.
 

» Các tin khác: