Với sự ám ảnh về thâm hụt thương mại, Cuộc chiến tranh thương mại Mỹ-Trung do Mỹ phát động đã nổ ra. Bài viết này với mục đích đi tìm hiểu bên cạnh nguyên nhân trực tiếp còn có các lý do nào nữa không.

1. CHIẾN TRANH THƯƠNG MẠI LÀ GÌ?

Chiến tranh thương mại (tiếng Anh: trade war) hay còn gọi là chiến tranh mậu dịch là hiện tượng trong đó hai hay nhiều quốc gia tăng hoặc tạo ra thuế hoặc các loại rào cản thương mại (gồm: Giấy phép xuất nhập khẩu, hạn ngạch nhập khẩu, viện trợ đối với các ngành sản xuất trong nước/nội địa, hạn chế xuất khẩu tự nguyện, yêu cầu khắt khe đối với hàng hóa nhập vào nội địa, lệnh cấm vận, hạn chế thương mại, và sự làm mất giá tiền tệ) với nhau nhằm đáp trả những rào cản thương mại của nước đối lập.

Chế độ bảo hộ tăng cường làm cho sản xuất hàng hóa của cả hai nước tiến dần đến mức tự cung tự cấp để đáp ứng những nhu cầu tiêu dùng không được thỏa mãn bởi nhập khẩu hạn chế.

Nhiều nhà kinh tế học cho rằng những sự bảo hộ nhất định (bảo hộ đối với một số ngành nhất định) hao tốn tiền của hơn những sự bảo hộ khác (đối với các ngành khác), bởi nó có thể gây ra chiến tranh thương mại.

Ví dụ, nếu một quốc gia tăng thuế nhập khẩu, quốc gia đối lập có thể trả đũa bằng biện pháp tương tự. Nhưng sự tăng trợ cấp rất khó để trả đũa. Những nước nghèo dễ tổn thương hơn những nước giàu trong chiến tranh thương mại; khi tăng sự bảo hộ chống lại tình trạng bán phá giá của những sản phẩm giá rẻ, chính phủ nước đó có nguy cơ làm cho sản phẩm quá đắt đối với người tiêu dùng nội địa.

2. DIỄN BIẾN CHIẾN TRANH THƯƠNG MẠI MỸ - TRUNG QUỐC

Nguồn: https://www.statista.com/chart/15199/us-chinese-trade-war-escalates/

Như vậy, kể từ khi cuộc chiến thương mại nổ ra đến nay.

Mỹ chính thức áp đặt thuế đánh lên hàng hóa trị giá 100 tỷ USD nhập từ Trung Quốc.

Trung Quốc mới chỉ chính thức áp đặt thuế đánh lên hàng hóa trị giá 87 tỷ USD nhập từ Mỹ

Tuy nhiên, bên cạnh số giá trị hàng hóa đã áp thuế, giá trị hàng hóa đe dọa áp đặt thuế còn lớn hơn nhiều. Và điều này làm cho cuộc chiến ngày càng mở rộng, khó đoán định và ảnh hưởng đến nhiều quốc gia và lĩnh vực.

3. MỘT SỐ GÓC NHÌN VỀ CỘI NGUỒN CHIẾN TRANH
3. 1. Nguyên nhân trực tiếp
3. 1.1.  Thâm hụt thương mại

3.1.2. Cuộc tranh giành quyền lực

Thứ nhất là cuộc cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc để giành vị trí thống lĩnh kinh tế, công nghệ trên thế giới. Thứ hai là sự trỗi dậy của tâm lý bảo hộ, cô lập, dân túy trên thế giới nói chung và ở Mỹ nói riêng.

Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) Trung Quốc đã tăng vọt từ chỗ chỉ tương đương 20% GDP Mỹ năm 2000 lên tương đương 2/3 GDP năm 2017 và có thể bắt kịp Mỹ trước năm 2030 nếu đà hiện nay tiếp tục.

Trong bối cảnh hai bên liên tục áp đặt các mức thuế cao với số hàng hóa trị giá hàng chục tỷ của đối phương, chưa có dấu hiệu gì cho thấy cuộc chiến có thể hạ nhiệt. Dù đều là thành viên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) nhưng cả hai sẽ không để WTO cản bước.

Khi các biện pháp áp thuế không còn nhiều tác dụng, các nhà kinh tế cho rằng Mỹ và Trung Quốc sẽ dùng “súng” to hơn: thao túng tỷ giá hối đoái.

Ngoài kinh tế, Mỹ còn muốn nhằm vào ngành công nghệ cao của Trung Quốc – nước đã vạch ra chiến lược quốc gia “Made in China 2025” (Sản xuất tại Trung Quốc năm 2025). Chiến lược này nhằm xây dựng 10 ngành quan trọng về mặt công nghệ và chiến lược như mạng 5G, an ninh mạng, công cụ chính xác, robot học, không gian vũ trụ...

Phần lớn những lĩnh vực này đều là lĩnh vực độc quyền của các công ty phương Tây, nhất là Mỹ. Do đó, Trung Quốc phát động chiến lược quốc gia để thúc đẩy ngành công nghệ cao trong nước có thể đặt ra mối đe dọa với thế thống trị của Mỹ trong những ngành trên.

Ngoài kinh tế và công nghệ, khi phát động chiến tranh thương mại, Mỹ có thể cũng đang nhằm vào mô hình nhà nước phát triển của Trung Quốc mà nhiều người ở Mỹ coi là một mối đe dọa với hệ thống thị trường tự do. Nền kinh tế Trung Quốc do thị trường điều tiết xét về nhiều mặt nhưng nhiều cấu phần quan trọng của nền kinh tế kế hoạch vẫn được duy trì. Với mô hình nhà nước phát triển này, Chính phủ Trung Quốc có thể củng cố nhiều ngành, gồm cả các ngành công nghệ cao thông qua các hình thức hỗ trợ như trợ cấp. Do đó, cuộc chiến thương mại có thể được coi là đòn tấn công vào mô hình phát triển của Trung Quốc.

Đình Uyên

(Còn tiếp)

Nguồn:

https://doanhnhanviet.net.vn/quoc-te/chien-tranh-thuong-mai-la-gi-1274.html

https://www.statista.com/chart/15199/us-chinese-trade-war-escalates/

https://www.bloomberg.com/news/articles/2018-08-06/china-prepared-for-long-trade-war-with-u-s-state-media-says

http://www.arabnews.com/node/1042371/business-economy     

https://dantri.com.vn/the-gioi/he-lo-cuon-sach-co-the-da-khien-ong-trump-manh-tay-voi-trung-quoc-20181016113821955.htm

» Tin mới nhất:

• Kho vũ khí tuyệt vời để xây dựng kỹ năng viết tiếng Anh cho sinh viên (18/04/2024)
• CÁC YẾU TỐ BỊ LOẠI TRỪ KHI TÍNH GDP (18/04/2024)
• Chiến lược tăng trưởng quốc tế của Tesco (18/04/2024)
• Barra tại GM đối mặt với những thách thức (18/04/2024)
• Giá dầu giảm sau vụ Iran tấn công Israel (18/04/2024)

» Các tin khác:

• Tiến trình hoạch định nguồn nhân lực (17/10/2018)
• Cấu trúc tổ chức trong phân tích công việc (17/10/2018)
• Phương pháp xóa sổ trực tiếp khoản phải thu khó đòi (17/10/2018)
• Các khoản phải thu và nợ khó đòi (17/10/2018)
• Tài khoản tiền gởi ngân hàng (17/10/2018)
• Chuỗi cung ứng nông sản an toàn từ góc độ khoa học (16/10/2018)
• Liên kết kinh tế giữa nông dân và doanh nghiệp trong sản xuất nông sản tại vùng tây nguyên (16/10/2018)
• Mô hình thiết kế và vận hành cấu trúc của tổ chức (16/10/2018)
• Những quan điểm trong việc thiết kế cấu trúc của tổ chức (16/10/2018)
• VARIABLE COSTING VS ABSORPTION COSTING (16/10/2018)