Kế toán trách nhiệm (Responsibility Accounting)
Kế toán trách nhiệm là gì?
Chúng ta biết rằng, hầu hết các tổ chức nói chung và các tổ chức kinh doanh nói riêng đều được phân chia thành các bộ phận nhỏ hơn, mỗi bộ phận đảm nhiệm một chức năng cụ thể, chịu trách nhiệm về những công việc cụ thể. Trong mỗi bộ phận như vậy sẽ có những cá nhân chịu trách nhiệm về một công việc hoặc chức năng nào đó. Như vậy, để đạt được mục tiêu chung của tổ chức mỗi cá nhân, mỗi bộ phận trong tổ chức phải nổ lực thực hiện các nhiệm vụ, các mục tiêu riêng lẻ do quản lý cấp cao đã vạch ra cho bộ phận mình. Để kiểm soát hoạt động của cấp dưới, các nhà quản lý cấp cao đã dựa vào hệ thống kế toán trách nhiệm (Responsibility Accounting).
Kế toán trách nhiệm liên quan đến các khái niệm và công cụ mà các kế toán viên sử dụng để đo lường sự thực hiện của các cá nhân và các bộ phận nhằm thúc đẩy những nổ lực hướng về mục tiêu chung của tổ chức.
Kế toán trách nhiệm là hệ thống thu thập, xử lý và truyền đạt thông tin có kiểm soát theo phạm vi trách nhiệm của từng nhà quản trị nhằm đạt được mục tiêu chung của tổ chức.
Thông tin có thể kiểm soát của một bộ phận là những thông tin về doanh thu, chi phí, vốn đầu tư... mà nhà quản trị của bộ phận đó có thể đưa ra các quyết định tác động lên nó.
Thông tin có thể kiểm soát cụ thể đối với từng nhà quản trị phụ thuộc vào trách nhiệm quản lý của nhà quản trị đó.
Hệ thống kế toán trách nhiệm gắn liền với sự phân cấp về quản lý. Các nhà quản lý cho rằng hệ thống kế toán trách nhiệm hoạt động có hiệu quả nhất trong các tổ chức phân quyền, ở đó quyền ra quyết định được trải rộng trong toàn tổ chức. Các cấp quản lý khác nhau được quyền ra quyết định liên quan đến phạm vi trách nhiệm của họ. Sự phân cấp quản lý có những thuận lợi và hạn chế như sau:
Thuận lợi:
Sự phân cấp quản lý trải rộng việc quyết định cho nhiều cấp quản lý. Do vậy, ban quản lý cấp cao hơn không phải giải quyết các vấn đề xảy ra hàng ngày, họ tập trung vào việc lập các kế hoạch dài hạn và điều phối các hoạt động của các bộ phận trong tổ chức, đảm bảo việc thực hiện các mục tiêu chung:
+ Sự phân cấp quản lý giúp cho nhà quản lý ở các cấp có sự độc lập tương đối trong điều hành công việc của mình, phát triển kỹ năng, nâng cao kiến thức chuyên môn và tập dượt về kỹ năng quản lý khi được thăng tiến trong tổ chức.
+ Giúp cho nhà quản lý ở các cấp có sự hài lòng trong công việc. Do đó động viên người quản lý nỗ lực trong việc hoàn thành nhiệm vụ của mình.
+ Việc ra quyết định được coi là thuận lợi nhất ở nơi trực tiếp phát sinh ra vấn đề.
+ Phân cấp quản lý gắn liền với xác định nhiệm vụ ở các cấp quản lý, nên có cơ sở để đánh giá thành quả ở các cấp quản lý.
Hạn chế:
Thách thức lớn nhất của sự phân cấp quản lý là đạt được sự hướng đến mục tiêu chung. Bởi lẽ, sự phân cấp tạo nên một sự độc lập tương đối ở các bộ phận nên các nhà quản lý ở từng bộ phận thường không biết được các quyết định của họ ảnh hưởng như thế nào đến các bộ phận khác trong tổ chức. Hơn nữa, họ thường quan tâm đến thành quả của bộ phận mình hơn là tính hiệu quả chung của tổ chức.
Để đạt được sự hướng đến mục tiêu chung, các nhà quản lý khác nhau trong tổ chức phải hướng đến mục tiêu của người quản lý cấp cao hơn. Các nhà quản lý không những phải có tầm nhìn đối với các mục tiêu của tổ chức mình, mà còn phải có động cơ tích cực để đạt được chúng. Nhiệm vụ của nhà kế toán quản trị trong việc thiết kế hệ thống kế toán trách nhiệm là cung cấp các động cơ tích cực cho các nhà quản lý bộ phận trong tổ chức, để hướng họ đến việc thực hiện mục tiêu chung của tổ chức. Hệ thống kế toán trách nhiệm được coi là tốt hơn khi nó hướng sự cố gắng của các nhà quản lý đến các mục tiêu chung của tổ chức nhiều hơn.
» Tin mới nhất:
» Các tin khác: