Bắt đầu từ rạng sáng ngày 10/05/2019, Mỹ đã tăng thuế từ 10% lên 25% đối với 200 tỷ USD giá trị hàng hóa Trung Quốc. Trung Quốc đáp trả nhanh chóng với tuyên bố nâng thuế với 60 tỷ USD hàng hoá đã chịu thuế từ đợt trước của Mỹ. Bài viết này nhằm mô tả cuộc chiến từ những con số thiệt hại của mỗi bên.
Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung
Chiến tranh thương mại (tiếng Anh: trade war) hay còn gọi là chiến tranh mậu dịch là hiện tượng trong đó hai hay nhiều quốc gia tăng hoặc tạo ra thuế hoặc các loại rào cản thương mại (gồm: Giấy phép xuất nhập khẩu, hạn ngạch nhập khẩu, viện trợ đối với các ngành sản xuất trong nước/nội địa, hạn chế xuất khẩu tự nguyện, yêu cầu khắt khe đối với hàng hóa nhập vào nội địa, lệnh cấm vận, hạn chế thương mại, và sự làm mất giá tiền tệ) với nhau nhằm đáp trả những rào cản thương mại của nước đối lập.
Chiến tranh thương mại giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ (gọi tắt là Thương chiến Mỹ–Trung) khởi đầu vào ngày vào ngày 22/03/2018 khi Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tuyên bố sẽ áp dụng mức thuế 50 tỷ đô la Mỹ cho hàng hóa Trung Quốc dựa theo Mục 301 của Đạo luật Thương mại năm 1974, để ngăn chặn những gì họ cho là hành vi thương mại không công bằng và hành vi trộm cắp tài sản trí tuệ. Đó là chiến tranh thương mại Mỹ-Trung đợt 1. Bắt đầu từ rạng sáng ngày 10/5/2019, Mỹ đã tăng thuế từ 10% lên 25% đối với 200 tỷ USD giá trị hàng hóa Trung Quốc. Bắc Kinh đáp trả nhanh chóng với tuyên bố nâng thuế với 60 tỷ USD hàng hoá đã chịu thuế từ đợt trước của Mỹ, bắt đầu cuộc chiến đợt 2.
Góc nhìn từ Trung Quốc
Hầu hết các phân tích gia đồng ý rằng Bắc Kinh sẽ thiệt hại nhiều hơn Washington nếu chiến tranh thương mại kéo dài.
-
Về GDP: Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Trung Quốc có thể giảm khoảng 1,6% trong năm nay nếu các mức thuế trừng phạt của Mỹ tiếp tục đẩy các công ty Trung Quốc ra khỏi thị trường Mỹ, theo ước đoán của Quỹ Tiền tệ Quốc tế. Trung Quốc sẽ cảm nhận nhiều đau đớn hơn Mỹ do sự quá phụ thuộc của nước này vào thương mại và vào công nghệ cốt lõi của Mỹ trong chuỗi cung cấp của mình, theo báo Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng.
-
Trung Quốc sẽ không gây ra nhiều tổn thương cho Mỹ vì nước này xuất khẩu nhiều hơn, so với nhập khẩu từ Mỹ. Năm ngoái, Trung Quốc đã xuất khẩu hàng hóa trị giá hơn 500 tỷ USD sang Mỹ. Ngược lại, Mỹ chỉ bán lượng hàng hóa trị giá 130 tỷ USD cho Trung Quốc.
-
Nền kinh tế Trung Quốc phụ thuộc nhiều vào thương mại song phương hơn là Mỹ. Xuất khẩu Trung Quốc sang Mỹ chiếm 19% tổng kim ngạch xuất khẩu, trong khi xuất khẩu của Mỹ sang Trung Quốc chỉ chiếm 8% tổng kim ngạch xuất khẩu của nước này, theo Sách Trắng do Quốc vụ viện Trung Quốc phát hành.
-
Hiện tại, thương mại chiếm gần 20% GDP của Trung Quốc trong khi chiếm khoảng 14% sản lượng kinh tế của Mỹ. Và xuất khẩu giá trị gia tăng của Mỹ sang Trung Quốc tương đương 0,7% GDP của nước này, trong khi xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ tương đương khoảng 3% sản lượng kinh tế. Lý thuyết kinh tế cho thấy một cuộc chiến thương mại sẽ làm tổn thương một nhà xuất khẩu hơn là một nhà nhập khẩu.
-
Một hậu quả của cuộc chiến thương mại sẽ là việc tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu, vốn lâu nay phục vụ những lợi ích tốt nhất cho Trung Quốc. Sự bùng nổ kinh tế của Trung Quốc trong bốn thập kỷ qua đã được xây dựng dựa trên vai trò là trung tâm sản xuất của thế giới. Một cuộc chiến thương mại kéo dài sẽ buộc các công ty nước ngoài phải đa dạng hóa hoặc chuyển nguồn cung khỏi Trung Quốc và chuyển các dây chuyền sản xuất của họ sang các nước an toàn hơn như Việt Nam, Malaysia, Indonesia và Mexico, trong nỗ lực tránh các đòn thuế trừng phạt.
-
“Mỹ nhập khẩu khoảng 540 tỷ USD hàng Trung Quốc vào năm ngoái và xuất sang Trung Quốc 120 tỷ”, “Cả hai con số đó đều không là bao so với quy mô kinh tế Mỹ, vốn đã đạt được 21.100 tỷ USD trong quý đầu tiên”. Và tỷ lệ này của Trung Quốc lớn hơn nhiều. “Tổng số 540 tỷ USD hàng xuất khẩu của họ đến Mỹ trong năm 2018 chiếm 4% của nền kinh tế 13.400 tỷ của Trung Quốc… Nói cách khác, Trung Quốc bị tổn thương nhiều hơn 07 lần so với Mỹ khi thương mại bị gián đoạn trong cuộc chiến này”, theo Robert E Scott, nhà kinh tế tại Viện Chính sách Kinh tế (EPI).
(Còn tiếp)
Đình Uyên
Nguồn:
[1] https://baomoi.com/chien-tranh-thuong-mai-la-gi/c/25570620.epi
[2]https://vi.wikipedia.org/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%C6%B0%C6%A1ng_m%E1%BA%A1i_Hoa_K%E1%BB%B3_%E2%80%93_Trung_Qu%E1%BB%91c_2018%EF%BC%8D2019
[3]https://tuoitre.vn/ai-thang-thua-trong-thuong-chien-my-trung-20190511232133309.htm