Bắt đầu từ rạng sáng ngày 10/05/2019, Mỹ đã tăng thuế từ 10% lên 25% đối với 200 tỷ USD giá trị hàng hóa Trung Quốc. Trung Quốc đáp trả nhanh chóng với tuyên bố nâng thuế với 60 tỷ USD hàng hoá đã chịu thuế từ đợt trước của Mỹ. Bài viết này nhằm mô tả cuộc chiến từ những con số thiệt hại của mỗi bên.
Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung
Chiến tranh thương mại (tiếng Anh: trade war) hay còn gọi là chiến tranh mậu dịch là hiện tượng trong đó hai hay nhiều quốc gia tăng hoặc tạo ra thuế hoặc các loại rào cản thương mại (gồm: Giấy phép xuất nhập khẩu, hạn ngạch nhập khẩu, viện trợ đối với các ngành sản xuất trong nước/nội địa, hạn chế xuất khẩu tự nguyện, yêu cầu khắt khe đối với hàng hóa nhập vào nội địa, lệnh cấm vận, hạn chế thương mại, và sự làm mất giá tiền tệ) với nhau nhằm đáp trả những rào cản thương mại của nước đối lập.
Chiến tranh thương mại giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ (gọi tắt là Thương chiến Mỹ–Trung) khởi đầu vào ngày vào ngày 22/03/2018 khi Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tuyên bố sẽ áp dụng mức thuế 50 tỷ đô la Mỹ cho hàng hóa Trung Quốc dựa theo Mục 301 của Đạo luật Thương mại năm 1974, để ngăn chặn những gì họ cho là hành vi thương mại không công bằng và hành vi trộm cắp tài sản trí tuệ. Đó là chiến tranh thương mại Mỹ-Trung đợt 1. Bắt đầu từ rạng sáng ngày 10/5/2019, Mỹ đã tăng thuế từ 10% lên 25% đối với 200 tỷ USD giá trị hàng hóa Trung Quốc. Bắc Kinh đáp trả nhanh chóng với tuyên bố nâng thuế với 60 tỷ USD hàng hoá đã chịu thuế từ đợt trước của Mỹ, bắt đầu cuộc chiến đợt 2.
Góc nhìn từ Mỹ
Mỹ ở vị trí tốt hơn Trung Quốc trong chiến tranh thương mại tuy nhiên những hậu quả của nó là không thể tránh khỏi.
-
Về GDP: “Nếu đòn thuế quan của ông Trump phát triển thành cuộc chiến thương mại toàn diện, tăng trưởng GDP của Mỹ sẽ bị kéo xuống, có khả năng là 0,5% và thị trường chứng khoán thậm chí còn bị ảnh hưởng lớn hơn nữa”, theo Gary Clyde Hufbauer, chuyên gia cao cấp tại Viện Peterson về Kinh tế Quốc tế. Trong trường hợp leo thang hơn nữa, người tiêu dùng có thể thấy nhiều mặt hàng tăng giá đáng kể, trong khi các doanh nghiệp Mỹ sẽ thiệt hại.
-
Về nhập khẩu: “Ở phía nhập khẩu của Mỹ, một loạt mặt hàng tiêu dùng bày bán trong các siêu thị như Walmart và Target sẽ đắt đỏ hơn. Còn ở phía xuất khẩu, sản phẩm nông nghiệp của Mỹ sẽ ứ đọng. Các tập đoàn tài chính phục vụ doanh nghiệp lớn như Ngân hàng JPMorgan Chase sẽ thiệt hại và xuất khẩu những sản phẩm công nghệ cao của Mỹ như máy bay và turbine sẽ giảm, theo Hufbauer.
-
Về chính trị: Đảng Cộng hòa ủng hộ rộng rãi nỗ lực của Tổng thống Trump nhằm chống lại hành vi đánh cắp sở hữu trí tuệ, thao túng thị trường và các hàng rào thương mại khác của Trung Quốc. Tuy nhiên, một số nghị sỹ Cộng hòa đang trở nên mất kiên nhẫn và nản lòng với thiệt hại lớn từ chiến tranh thương mại khi đã hơn 01 năm sau khi ông Trump nói rằng cuộc chiến thương mại là ‘dễ thắng lợi’. Đảng Dân chủ đồng ý rộng rãi với những chỉ trích của ông Trump nhắm vào Trung Quốc, nhưng không có khả năng họ dành cho ông Trump sự ủng hộ trong lúc cuộc chiến thương mại gây thiệt hại ngày càng nhiều. Nếu quá trình thương lượng thoả thuận mới bất thành thì các ứng cử viên Tổng thống của Đảng Dân chủ chắc chắn sẽ tận dụng để công kích thành tích kinh tế và khả năng của ông Trump. Theo Tim Ryan, ứng viên Tổng thống vào năm 2020 của Đảng Dân chủ, cho biết ông chia sẻ quan ngại của Tổng thống về giao thương với Trung Quốc nhưng chỉ trích việc ông Trump thiếu chiến lược ‘một cách nguy hiểm’.
-
Về nông nghiệp: Sự nản lòng đó dễ thấy nhất ở những bang nông nghiệp vốn chịu thiệt thòi nhiều nhất từ các đòn thuế trả đũa của Trung Quốc đối với hàng nông nghiệp Mỹ và điều đó đặt ra nguy cơ cho chiến lược tái tranh cử của ông Trump, nhất là ở các bang miền Trung Tây. Một số Thượng nghị sỹ Cộng hòa đã cảnh báo Phó Tổng thống Mike Pence rằng sự bất lực của Tổng thống Trump trong việc đạt được thỏa thuận với Trung Quốc đang gây tổn thương cho kinh tế nông nghiệp. “Có một cảm giác rất mạnh mẽ ở những vùng nông nghiệp rằng họ đang bị đưa ra làm con tốt thí trong toàn bộ sự việc này”, theo Pat Roberts, Chủ tịch Ủy ban Nông nghiệp Thượng viện. “ “Lời khuyên duy nhất của tôi đối với Tổng thống và Đại diện Thương mại Robert Lighthizer và những người khác là hãy giải quyết việc này càng nhanh càng tốt bởi vì chúng ta đang chứng kiến nông dân Mỹ chịu đựng mỗi ngày”. Theo Mike Conaway, thành viên cao cấp của Ủy ban Nông nghiệp Hạ viện.
-
Về công nghiệp: Cuộc xung đột với Trung Quốc được đón nhận nhiều hơn ở những bang công nghiệp như Ohio, Michigan, Pennsylvania và Wisconsin vốn giúp ông Trump giành chiến thắng trong cuộc bầu cử hồi năm 2016. Những bang này đóng vai trò then chốt trong chiến lược tái tranh cử của ông.
-
“Tôi nghĩ rằng cơ hội đạt được thỏa thuận đã giảm đáng kể và khả năng các cuộc đàm phán đổ vỡ đang tăng lên”, Việc tăng thuế lần này đã xóa bỏ hết những ‘thiện chí’ và ‘thời cơ tích cực’ tích lũy được trong các cuộc gặp trước đây giữa hai nước, theo Nick Marro, một chuyên gia phân tích tại tạp chí Economist.
Tóm lại, không có chiến tranh nào là không tổn thất. Dự báo chiến tranh thương mại sẽ còn kéo dài chừng nào cả hai nền kinh tế có thể chịu được.
Đình Uyên
Nguồn:
[1] https://baomoi.com/chien-tranh-thuong-mai-la-gi/c/25570620.epi
[2]https://vi.wikipedia.org/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%C6%B0%C6%A1ng_m%E1%BA%A1i_Hoa_K%E1%BB%B3_%E2%80%93_Trung_Qu%E1%BB%91c_2018%EF%BC%8D2019
[3]https://tuoitre.vn/ai-thang-thua-trong-thuong-chien-my-trung-20190511232133309.htm