Góc học tập
19/08/2019 06:59:12 PM

Đặc điểm thu Ngân sách Nhà nước

* Đặc điểm thu ngân sách nhà nước

-        Việc tạo lập và sử dụng quỹ NSNN được thực hiện gắn liền với quyền lực của nhà nước (Nhà nước quyết định mức thu, nội dung thu và cơ cấu thu chi ngân sách Nhà nước) và việc thực hiện các thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước.

-        Thu NSNN gắn chặt với thực trạng của nền kinh tế và sự vận động của các phạm trù giá trị khác như: giá cả, thu nhập, lãi suất.

-        Thu NSNN chủ yếu nhằm vào phần giá trị sản phẩm mới được tạo ra từ lĩnh vực sản xuất kinh doanh và được động viên vào Quỹ ngân sách thông qua phân phối lần đầu và phân phối lại, trong đó phân phối lại là chủ yếu.

* Phân loại thu ngân sách nhà nước

·      Căn cứ theo nguồn hình thành

-        Thu trong nước bao gồm:

+ Thu từ các hoạt động sản xuất kinh doanh hàng hóa: Đây là lĩnh vực tạo ra đại bộ phận tổng sản phẩm xã hội và cũng là nơi tạo ra số thu chủ yếu cho NSNN.

+ Thu từ các hoạt động kinh doanh dịch vụ (bao gồm cả thu sự nghiệp và thu từ các dịch vụ tài chính ngân hàng. Số thu từ lĩnh vực này có xu hướng ngày càng tăng theo tốc độ phát triển của các loại hình dịch vụ).

-> Các khoản thu từ hai lĩnh vực trên chủ yếu là thu về thuế, phí và lệ phí.

+ Thu từ các hoạt động khác: như thu về vay nợ trong nước, thu về bán, cho thuê tài sản, tài nguyên quốc gia...

-        Thu ngoài nước bao gồm :

+ Thu từ các hoạt động ngoại thương (trong đó gồm cả thu từ xuất khẩu lao động và hợp tác chuyên gia với nước ngoài). Số thu chủ yếu là thu các loại thuế xuất nhập khẩu và các loại phí, lệ phí.

+ Thu từ hoạt động nhận viện trợ của nước ngoài, kể cả hiện vật và bằng tiền.

+ Thu vay nợ nước ngoài bao gồm: vay bằng tài sản, hàng hóa và bằng tiền của các Chính phủ và các tổ chức quốc tế.

Qua việc phân loại trên cho phép đánh giá được mức độ huy động của các nguồn thu ở các lĩnh vực khác nhau kể cả trong nước cũng như ngoài nước. Từ đó có những chính sách, biện pháp khai thác các nguồn thu cho hợp lý.

·      Căn cứ vào tính chất phát sinh và nội dung kinh tế

-        Các khoản thu thường xuyên: là các khoản thu tương đối đều đặn và ổn định về mặt thời gian và số lượng như các khoản thu về thuế, phí lệ phí, thu lợi tức cổ phần ở các doanh nghiệp...

-        Các khoản thu không thường xuyên: là các khoản thu không ổn định về mặt thời gian phát sinh cũng như số lượng tiền thu được: thu vay nợ, nhận viện trợ, thu tiền phạt...

-> Qua cách phân loại này cho phép đánh giá quản lý cân đối giữa thu thường xuyên - chi thường xuyên., giữa các khoản thu không thường xuyên với các khoản chi đầu tư phát triển của ngân sách.

·      Căn cứ vào tính chất và hình thức động viên

-        Các khoản thu có tính chất bắt buộc: Các khoản thu  về các loại thuế và các khoản thu phí và lệ phí.

-        Các khoản thu có tính chất tự nguyện: thu nhận viện trợ, thu các khoản đóng góp tự nguyện của các tổ chức, cá nhân.

-        Các khoản thu khác: Thu về bán, cho thuê tài sản của nhà nước, thu hồi vốn ở các doanh nghiệp nhà nước, thu tiền lãi cho vay.

-> Phân loại các khoản thu NSNN như trên giúp cho việc đánh giá thực trạng từng nội dung thu ngân sách theo tính chất và hình thức động viên -> có chính sách hợp lý trong từng thời kỳ nhất định.