GDP theo hướng tiếp cận chi tiêu
Để xác định GDP theo hướng tiếp cận chi tiêu, chúng ta có thể cộng tổng các khoản chi tiêu vào hàng hóa và dịch vụ cuối cùng diễn ra trong suốt năm. Tài khoản thu nhập quốc gia sử dụng các điều khoản phân loại chi tiêu được liệt kê ở phía trái của Hình 24.1 rất rõ ràng
Chi tiêu tiêu dùng cá nhân ( C )
Cái mà chúng ta gọi là ‘chi tiêu tiêu dùng của hộ gia đình’ được bộ phận thu nhập quốc gia gọi là chi tiêu tiêu dùng cá nhân. Thuật ngữ này bao gồm tất cả các khoản chi tiêu của hộ gia đình cho các mặt hàng tiêu dùng lâu bền ( ô tô, tủ lạnh, băng video), hàng tiêu dùng thương xuyên (bánh mỳ, sữa, vitamin, bút chì, kem đánh răng) và chi tiêu tiêu dùng cho dịch vụ ( tư vấn luật, bác sỹ, thợ máy, thợ cắt tóc) Tài khoản này sử dụng biểu tượng C để ghi nhận thành phần này của GDP.
Tổng đầu tư tư nhân nội địa (Ig): bao gồm :
· Tất cả việc mua hàng như máy móc, trang thiết bị và các công cụ dụng cụ cho văn phòng
· Tất cả các công trình xây dựng
· Những thay đổi trong tồn kho
Lưu ý rằng trong bảng liệt kê này, ngoại trừ khoản thứ nhất, đã bao gồm nhiều thứ rộng hơn cả nội dung của khái niệm “đầu tư”. Khoản thứ hai cũng bao gồm việc xây dựng nhà ở cũng như xây dựng các nhà máy mới, kho hàng và các cửa hàng. Tại sao các tài khoản này tính đến luôn việc xây dựng nàh ở như một khoản đầu tư hơn là tiêu dùng? Bởi vì các tòa nhà và nhà riêng, cũng như các nhà máy và cửa hàng có thể mang lại thu nhập khi họ cho thuê. Nhà ở của chủ nhà được xem như một khoản hàng hóa đầu tư bởi vì chúng có thể được cho thuê để thu tiền lời. Vì thế tài khoản thu nhập quốc gia xem các hoạt động xây dựng nhà ở như một khoản đầu tư. Cuối cùng, gia tăng hàng tồn kho ( hàng không bán được) cũng được xem là khoản đầu tư vì chúng được coi như là “đầu ra chưa tiêu dùng”. Đối với các nhà kinh tế, hiểu theo định nghĩa thì tất cả đầu ra mới này không được xem như là tư bản . Gia tăng hàng tồn kho là phần tính thêm (dù cho chỉ tạm thời) cho việc tích lũy hàng tư bản, và phần tăng thêm này chính xác là cách chúng ta định nghĩa đầu tư.
Chi tiêu chính phủ (G)
Thành phần thứ ba của chi tiêu trong tài khoản thu nhập quốc gia là chi tiêu của chính phủ, chính là “chi tiêu tiêu dùng và tổng đầu tư của chính phủ”. Những khoản chi tiêu này có hai thành phần: (1) chi tiêu cho hàng hóa và dịch vụ mà chính phủ tiêu dùng để cung cấp các dịch vụ công và (2) chi tiêu cho tư bản thuộc sở hữu công như trường học và đường cao tốc mà có thời gian sử dụng lâu dài. Chi tiêu chính phủ (liên bang, bang, và địa phương) bao gồm tất cả chi tiêu của chinhs phủ cho hàng hóa cuối cùng và tất cả việc tiêu dùng trực tiếp cho các nguồn lực, bao gồm cả lao động. Chúng không bao gồm khoản chuyển giao của chính phủ vì như chúng ta thấy, chính phủ chuyển phần viện trợ cho một số hộ gia đình và không tạo ra hoạt động sản xuất nào. Tài khoản thu nhập quốc gia sử dụng biểu tượng G để chỉ chi tiêu của chính phủ.
Xuất khẩu ròng (NX)
Các giao dịch thương mại quốc tế là một thành phần quan trọng trong tài khoản thu nhập quốc gia. Nhưng khi tính toán GDP của Mỹ, chúng ta cần nhớ tằng chúng ta muốn tính riêng tổng chi tiêu mà dùng để mua hàng hóa và dịch vụ sản xuất trong biên giới nước Mỹ. Do đó, chúng ta phải cọng giá trị của xuất khẩu, X, vì theo định nghĩa hàng hóa xuất khẩu là những hàng hóa và dịch vụ phải sản xuất trong biên giới của nước Mỹ. Đừng nhầm lẫn với các chi tiêu người nước ngoài dùng để mua hàng của chúng ta. Định nghĩa GDP không đề cập đến việc ai chi tiêu cho hàng hóa và dịch vụ của người Mỹ, mà chỉ là hàng hóa và dịch vụ mà họ mua được làm trong biên giới nước Mỹ. Do đó, chi tiêu của nước ngoài cho hàng hóa xuất khẩu của chúng ta phải tính vào trong GDP.
Ở điểm này, chúng ta có thể nghĩ không đúng rằng GDP phải bằng tổng của C+IG+G+X. Nhưng tổng này đã phóng đại GDP. Một lần nữa, vấn đề nằm ở chổ chúng ta phải xem xét riêng chi tiêu được thực hiện cho hàng hóa và dịch vụ được sản xuất ở trong nước. Như các thành phần, C, Ig, và G đều tính chi tiêu cho tiêu dùng, đầu tư và chi tiêu của chính phủ mà không tính đến hàng hóa và dịch vụ này được làm ra ở đâu. Điều quan trọng không phải tất cả chi tiêu ở C, Ig, và G đều dành cho hàng hóa và dịch vụ sản xuất ở trong nước. Một số khoản chi tiêu dành cho hàng nhập khẩu – hàng hóa và dịch vụ được sản xuất bên ngoài nước Mỹ. Do đó, vì chúng ta muốn tính chỉ các phần của C, Ig và G dùng để mua hàng nội địa, chúng ta phải trừ đi phần chi tiêu cho hàng nhập khẩu, M. Để có được kết quả, công thức đúng để tính tổng sản phẩm quốc nội là: GDP = C+Ig+G+X- M.
Phạm Thị Thùy Miên
» Tin mới nhất:
» Các tin khác: