Lạm Phát
Lạm phát là sự gia tăng của mức giá chung. Khi lạm phát xảy ra, mỗi đồng thu nhập sẽ mua ít hàng hóa và dịch vụ hơn trước đây. Lạm phát làm giảm “sức mua” của tiền. Nhưng lạm phát không có nghĩa là tất cả giá đều gia tăng. Trong thời kỳ lạm phát cao, một số mức giá liên quan vẫn không đổi và những mức giá khác có thể giảm. Ví dụ, dù cho Mỹ trải qua thời kỳ lạm phát cao những năm 1970s và đầu 1980s, giá của đĩa video, đồng hồ kỹ thuật số và máy tính cá nhân giảm xuống.
Đo lường lạm phát
Chỉ số chính của lạm phát ở Mỹ là chỉ số giá tiêu dùng (CPI), được Ủy ban thống kê lao động thực hiện. Chính phủ sử dụng chỉ số này để tính toán tỷ lệ lạm phát mỗi tháng và mỗi năm. Người ta cũng dùng chỉ số này để điều chỉnh phúc lợi an sinh xã hội và nhóm người đóng thuế theo thu nhập theo lạm phát. CPI thống kê giá của rổ hàng hóa của khoảng 300 mặt hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng được người tiêu dùng thành thị điển hình mua (chỉ số giá GDP là chỉ số đo lường lạm phát rộng hơn vì nó tính không chỉ hàng tiêu dùng và dịch vụ mà còn hàng hóa tư bản, hàng hóa và dịch vụ trong thương mại thế giới). Các thành phần của rổ hàng hóa tính CPI dựa trên mô hình chi tiêu của người tiêu dùng thành thị trong một khoảng thời gian đặc biệt, gần đây là năm 2005-2006. BLS cập nhật thành phần của rổ hàng hóa 2 năm một lần để nó phản ảnh mô hình tiêu dùng gần đây nhất và tìm ra mức lạm phát mà người tiêu dùng phải chịu, BLS xác định CPI bằng 100 trong giai đoạn 1982-1984. Vì thế CPI trong năm cụ thể được xác định như sau: CPI = (giá của rổ hàng hóa gần đây nhất trong năm xác định/giá ước tính của rổ hàng hóa năm 1982-1984)x 100
Tỷ lệ lạm phát tương đương phần trăm gia tăng của CPI từ năm này sang năm khác. Ví dụ, CPI là 207.3 năm 2007 tăng lên từ 201.6 của năm 2006. Vì thế tỷ lệ lạm phát năm 2007 được tính như sau: Tỷ lệ lạm phát = [(207.3-201.6)/201.6] x 100 = 2.8%
Phân loại lạm phát:
Lạm phát do cầu kéo:Thông thường, gia tăng giá do tổng chi tiêu quá mức năng lực sản xuất của nền kinh tế. Khi lạm phát gia tăng dữ dội, nhiều nguyên nhân chính yếu là do phát hành tiền quá nhiều của ngân hành trung ương (cục dự trữ liên bang Mỹ). Khi các nguồn lực này hoàn toàn sử dụng hết, các bộ phận kinh doanh không thể mở rộng thêm đầu ra để đáp ứng được mức gia tăng mạnh của cầu . Vì vậy việc cầu tăng mạnh dẫn đến tăng giá của đầu ra bị giới hạn, tạo ra lạm phát do cầu kéo. Tính cấp thiết của loại lạm phát này là tiêu dùng quá nhiều trong khi hàng hóa quá ít
Lạm phát do chi phí đẩy: Lạm phát cũng có thể đến từ phía cung, chi phí của nền kinh tế. Trong suốt nhiều thời kỳ lịch sử kinh tế của Mỹ, bao gồm cả ở giữa những năm 1970, mức giá gia tăng dù cho tổng chi tiêu không tăng. Chính những giai đoạn này sản lượng và công việc làm đều giảm (bằng chứng là tổng chi tiêu không vượt mức) trong khi đó mức giá chung lại gia tăng. Lý thuyết lạm phát do chi phí đẩy giải thích sự tăng giá theo các nhân tố mà gia tăng chi phí sản xuất đơn vị ở mỗi mức chi tiêu. Một chi phí sản xuất đơn vị là chi phí trung bình của mức đầu ra đặc biệt.
Phạm Thị Thùy Miên» Tin mới nhất:
» Các tin khác: