Vai trò của trí tuệ cảm xúc đối với thành công trong quản trị
Để hiểu về tâm trạng và cảm xúc của nhà quản trị ảnh hưởng như thế nào đến quá trình lãnh đạo, tâm trạng và cảm xúc của các nhân viên và hiệu quả thực hiện công việc, chúng ta cần hiểu mức độ trí tuệ cảm xúc của nhà quản trị. Trí tuệ cảm xúc là khả năng hiểu và quản lý tâm trạng và cảm xúc của chính mình cũng như tâm trạng và cảm xúc của người khác. Các nhà quản trị có mức trí tuệ cảm xúc cao có thể hiểu được họ đang cảm thấy như thế nào và vì sao họ cảm thấy như vậy, từ đó họ có thể kiểm soát các cảm giác của mình một cách hữu hiệu. Khi nhà quản trị trải qua cảm giác và cảm xúc căng thẳng, như nỗi sợ hãi hay lo lắng, trí tuệ cảm xúc sẽ giúp họ hiểu tại sao và quản lý những cảm giác này sao cho chúng không ảnh hưởng đến việc đưa ra những quyết định của họ.
Trí tuệ cảm xúc cũng giúp nhà quản trị thực hiện các vai trò quan trọng của mình như vai trò giao tế nhân sự (vai trò người đại diện, nhà lãnh đạo và người kết nối). Hiểu được cấp dưới đang cảm thấy thế nào, tại sao họ cảm thấy như vậy và làm thế nào quản lý những cảm giác đó là điều cốt yếu để phát triển mối quan hệ tốt với họ. Hơn nữa, trí tuệ cảm xúc còn có tiềm năng đóng góp vào sự lãnh đạo hữu hiệu trên nhiều phương diện.
Ví dụ, trí tuệ cảm xúc giúp nhà quản trị hiểu và quan hệ tốt với người khác. Nó cũng giúp nhà quản trị duy trì sự nhiệt tình, đáng tin cậy và truyền nghị lực cho cấp dưới để giúp tổ chức đạt được mục tiêu. Những lý thuyết và nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng trí tuệ cảm xúc có tầm quan trọng đặc biệt trong việc đánh thức sự sáng tạo của nhân viên. Bản thân các nhà quản trị cũng đã nhận thấy tầm quan trọng ngày càng lớn của trí tuệ cảm xúc.
Một nghiên cứu thấy rằng khi nhà quản trị của một cửa hàng trải qua tâm trạng tích cực ở nơi làm việc, những nhân viên bán hàng của cửa hàng sẽ cung cấp cho khách hàng dịch vụ có chất lượng cao và ít bỏ việc. Nghiên cứu khác lại thấy rằng những nhóm mà nhà lãnh đạo trải qua tâm trạng tích cực ở nơi làm việc sẽ có sự phối hợp tốt hơn, trong khi những nhóm mà nhà lãnh đạo của họ trải qua tâm trạng tiêu cực cần có nhiều nỗ lực hơn mới hoàn thành được công việc, các thành viên của những nhóm có nhà lãnh đạo có tâm trạng tích cực cũng có khuynh hướng có tâm trạng tích cực, và thành viên của những nhóm mà nhà lãnh đạo ở trong tâm trạng tiêu cực có khuynh hướng trải qua tâm trạng tiêu cực.
Hơn nữa, mức độ trí tuệ cảm xúc của một nhà lãnh đạo còn có thể đóng một vai trò quan trọng trong hiệu suất của lãnh đạo. Ví dụ, trí tuệ cảm xúc có thể giúp nhà lãnh đạo phát triển một tầm nhìn cho tổ chức, động viên cấp dưới gắn bó với tầm nhìn đó, truyền nghị lực cho họ làm việc một cách nhiệt tình để đạt được tầm nhìn. Ngoài ra, trí tuệ cảm xúc cũng có thể giúp nhà lãnh đạo có khả năng phát triển một sự thống nhất cho tổ chức và xây dựng được niềm tin và sự phối hợp trong toàn bộ tổ chức, trong khi vẫn duy trì được sự linh hoạt cần thiết để đáp ứng với nhu cầu thay đổi.
Trí tuệ xúc cảm cũng đóng một vai trò thiết yếu trong cách mà nhà lãnh đạo quan hệ và đối xử với cấp dưới, đặc biệt là khi cần động viên cấp dưới sáng tạo hơn. Sự sáng tạo trong tổ chức là một quá trình chứa đầy tâm trạng, bởi vì nó thường đòi hỏi sự thách thức hiện trạng, đòi hỏi sự sẵn sàng gánh chịu rủi ro và chấp nhận học hỏi từ những sai lầm, làm việc chăm chỉ hơn để mang những ý tưởng sáng tạo đó đơm hoa kết trái vào những sản phẩm, dịch vụ mới hay quy trình, thủ tục khi mà những sự không chắc chắn luôn rình rập trong môi trường. Nhà lãnh đạo có mức cao về trí tuệ cảm xúc sẽ có khả năng hiểu những cảm xúc xảy ra xung quanh những nỗ lực sáng tạo, từ đó đánh thức và tạo thuận lợi cho việc thực thi những ý tưởng sáng tạo đó trong cấp dưới, và cung cấp những hỗ trợ cần thiết làm cho khả năng sáng tạo thực sự nở rộ trong doanh nghiệp.
Nhà lãnh đạo cũng như tất cả những người khác, họ cũng có thể mắc những sai lầm. Trí tuệ cảm xúc sẽ giúp họ phản ứng một cách hợp lý khi họ nhận ra họ đang phạm sai lầm. Nhận ra, thừa nhận và học tập từ những sai lầm có thể là một phần quan trọng cho các nhà lãnh đạo doanh nghiệp.
Theo các nghiên cứu cho đến nay, có ba mô hình về trí tuệ cảm xúc, bao gồm mô hình về khả năng trí tuệ cảm xúc, mô hình trí tuệ cảm xúc năng lực, và mô hình trí tuệ cảm xúc tính cách. Trong đó, mô hình trí tuệ cảm xúc năng lực của Daniel Goleman giúp chúng ta thấy được các yếu tố thành phần của trí tuệ cảm xúc một cách tốt nhất. Theo mô hình trí tuệ cảm xúc năng lực của Daniel Goleman, trí tuệ cảm xúc như là mảng sâu rộng các năng lực và kỹ năng điều khiển hiệu suất lãnh đạo. Mô hình của Goleman phác thảo 4 cách xây dựng trí tuệ cảm xúc chính:
1. Tự nhận thức — khả năng đọc các cảm xúc và nhận ra ảnh hưởng của chúng khi đưa ra các quyết định.
2. Tự quản lý — bao gồm điều khiển các cảm xúc, kích thích và thích nghi để thay đổi hoàn cảnh.
3. Nhận thức xã hội — khả năng cảm nhận, hiểu và phản ứng với các cảm xúc của người khác.
4. Quản lý mối quan hệ — khả năng truyền cảm hứng, gây ảnh hưởng và phát triển các kỹ năng khác khi quản lý xung đột.
Mô hình của Goleman bao hàm một tập các năng lực cảm xúc bên trong mỗi cách xây dựng trí tuệ cảm xúc. Các năng lực cảm xúc không phải là các tài năng bẩm sinh, mà là các khả năng học được, phải được đào tạo liên tục, phát triển và đạt đến hiệu năng nổi trội.
Đo lường trí tuệ xúc cảm:
Hãy chỉ ra mức độ mà bạn đồng ý hay không đồng ý với mỗi vấn đề sau đây, sử dụng thang từ 1 đến 7:
1.Tôi luôn cảm nhận tốt vì sao tôi lại có một cảm giác nào đó. 2.Tôi luôn biết cảm giác của bạn bè từ hành vi của họ. 3.Tôi luôn thiết lập mục tiêu cho bản thân và sau đó cố gắng hết sức để đạt được chúng. 4.Tôi có thể kiểm soát tính tình của mình để giải quyết những việc khó khăn một cách hợp lý. 5.Tôi có thể hiểu rõ cảm xúc của bản thân mình. 6.Tôi là người quan sát tốt cảm xúc của người khác. 7.Tôi luôn tự nhủ với chính mình rằng tôi là người có khả năng. 8.Tôi có khả năng kiểm soát cảm xúc của mình khá tốt. 9.Tôi thường hiểu được tôi đang cảm thấy thế nào. 10.Tôi nhạy cảm với những cảm giác và cảm xúc của người khác 11.Tôi là người biết tự động viên mình. 12.Tôi luôn có thể lấy lại bình tĩnh nhanh chóng ngay cả khi tôi đang rất giận dữ. 13.Tôi luôn biết có cảm thấy hạnh phúc hay không. 14.Tôi hiểu rõ cảm xúc của những người xung quanh tôi. 15.Tôi luôn khích lệ mình hãy cố gắng hết sức. 16.Tôi kiểm soát tốt cảm xúc của chính mình. Tính điểm:Xác định cảm xúc của chính mình: tổng các câu 1, 5, 9, 13 Xác định cảm xúc của người khác: tổng các câu 2, 6, 10, 14 Sử dụng cảm xúc: tổng các câu 3, 7, 11, 15 Điều chỉnh cảm xúc: tổng các câu: 4, 8, 12, 16 Tổng điểm càng cao thể hiện mức độ trí tuệ cảm xúc của bạn càng cao.
|
Tài liệu tham khảo:
1.Uông Xuân Vy, Trần Đăng Khoa (dịch giả), Thông minh cảm xúc để hạnh phúc và thành công (2003), NXB Phụ nữ
2.Gareth R.Jones/ Jennifer M.George, Essentials of Contemporary Management (4e), McGraw-Hill
3.Richard L.Daft, The Leadership Experience (2 nd Edition, 2002), Thomson South-Western
4.Internet:
http://vi.wikipedia.org/wiki/Tr%C3%AD_tu%E1%BB%87_x%C3%BAc_c%E1%BA%A3m
Th.S. Đoàn Thị Thúy Hải
Khoa Đào tạo quốc tế
» Tin mới nhất:
» Các tin khác: