Góc học tập
18/11/2016 09:00:06 AM

Chủ thể trên thị trường ngoại hối

- Các cá nhân và doanh nghiệp

Đây là nhóm khách hàng mua bán lẻ bao gồm các công ty nội địa, các công ty đa quốc gia, các nhà đầu tư quốc tế và tất cả những ai có nhu cầu mua bán ngoại hối nhằm phục vụ cho mục đích hoạt động của chính mình. Ví dụ, nhà nhập khẩu có nhu cầu mua ngoại tệ để thanh toán vận đơn ghi bằng ngoại tệ; nhà xuất khẩu có nhu cầu bán ngoại tệ khi nhận được vận đơn xuất khẩu ghi bằng ngoại tệ; khách du lịch có nhu cầu bán ngoại tệ để lấy ngoại tệ chi tiêu,… Như vậy, nhóm khách hàng mua bán lẻ có nhu cầu mua bán ngoại tệ để phục vụ cho mục đích hoạt động của chính mình chứ không nhằm mục đích kinh doanh ngoại hối (kiếm lãi khi tỷ giá thay đổi). Thông thường, nhóm khách hàng mua bán lẻ không giao dịch trực tiếp với nhau (ví dụ công ty này mua bán với công ty kia) mà họ thường mua bán thông qua các ngân hàng thương mại.

- Các ngân hàng thương mại

Theo bất kỳ tiêu chuẩn nào, ngân hàng thương mại vẫn là thành viên tham gia chủ yếu trên thị trường ngoại hối. Khi nói ngân hàng thương mại là nhân vật quan trọng trên thị trường hối đoái, điều đó ngụ ý nói về các ngân hàng thương mại lớn, có nhiều khách hàng tham gia vào kinh doanh ngoại thương cần thanh toán bằng ngoại tệ, hoặc các ngân hàng chuyên tài trợ hoạt động thương mại.

Các ngân hàng thương mại tham gia vào thị trường ngoại hối với 2 tư cách:

Một là, với tư cách là người trung gian cho khách hàng, các ngân hàng thương mại luôn mong muốn cung cấp các dịch vụ cho khách hàng của mình một cách tốt nhất có thể. Điều đó có nghĩa là cung cấp khả năng tiếp cận hoàn hảo (số lượng điện thoại, telex đầy đủ, dễ liên lạc), tư vấn chính xác về mức phát triển kinh tế, đưa ra lãi suất hấp dẫn có tính cám dỗ và có khả năng thực hiện mọi yêu cầu của khách hàng. Ví dụ: Một khách hàng gọi điện cho ngân hàng vào ngày 18/02 và có nhu cầu bán 1 triệu bảng Anh và đôla Mỹ vào ngày 20/04, ngân hàng cần thông báo cho khách hàng về tỷ giá giữa bảng Anh và đô là Mỹ vào ngày 20/04. Hơn nữa nếu dịch vụ được cung cấp một cách đầy đủ thì ngân hàng cần phải đưa ra tỷ giá hợp lý và nếu khách hàng chấp thuận thì sẽ thực hiện theo tỷ giá này.

Hai là, thực hiện một số giao dịch cho chính mình. Quá trình trung gian thường làm xuất hiện một số trạng thái hối đoái với các đồng tiền liên quan đến giao dịch. Nếu trạng thái hối đoái đó không có lợi, ngân hàng sẽ phải thực hiện giao dịch cho chính mình để cân bằng trạng thái hối đoái đó. Ví dụ trong số các khách hàng của ngân hàng có nhiều  nhà nhập khẩu giao dịch trên một đồng tiền hơn số lượng các nhà xuất khẩu, ngân hàng sẽ phải bán đồng tiền này cho các nhà nhập khẩu với số lượng nhiều hơn số lượng có thể mua được từ các nhà xuất khẩu. Sự mất cân bằng này sẽ buộc các ngân hàng phải tìm cách cân bằng lại trạng thái hối đoái với đồng tiền này. Cụ thể, ngân hàng sẽ mua đồng tiền mà khách hàng họ có nhu cầu bằng các đồng tiền mà ngân hàng giữ nhiều hơn cần thiết.

Phòng kinh doanh ngoại hối ngân hàng thường bao gồm các nhà kinh doanh giỏi và chuyên mua bán một loại ngoại tệ. Phòng kinh doanh là nơi ồn ào và sôi động. Các nhà kinh doanh thường trẻ và năng lực dồi dào để có thể xử lý thông tin nhanh và đưa ra quyết định mua bán tối ưu.

Trong thị trường liên ngân hàng, giao dịch trung bình giữa các ngân hàng lớn về các loại tiền chủ yếu là 10 triệu đôla mà tiếng lóng của giới kinh doanh gọi là “10 đôla”.

- Ngân hàng trung ương: Ngân hàng trung ương không chỉ chịu trách nhiệm phát hành đồng tiền của nước mình và quản lý cung ứng tiền tệ mà còn phải gánh vác nhiệm vụ bảo vệ sự ổn định của tỷ giá giữa đồng bản tệ với các đồng tiền khác. Điều này hoàn toàn phù hợp với hệ thống tỷ giá cố định nhưng ngay cả trong hệ thống tỷ giá thả nổi, Ngân hàng trung ương cũng thường xuyên buộc phải can thiệp vào thị trường ngoại hối nhằm duy trì trật tự của thị trường.

Nếu căn cứ vào chức năng hoạt động trên thị trường, các thành phần tham gia vừa nêu trên (ngoại trừ Ngân hàng trung ương), có thể phân chia thành bốn đối tượng dưới đây:

* Các nhà kinh doanh (Dealers) – nhà kinh doanh chênh lệch giá (Arbitrageurs)

Là những người tham gia mua bán thường xuyên trên thị trường nhằm kiếm lời từ chênh lệch giữa giá bán ra và giá mua vào ngoại tệ; với phương châm là mua ở nơi nào, lúc nào rẻ và bán ở nơi nào, lúc nào đắt nhằm tìm kiếm lợi nhuận phi rủi ro trong một thời gian rất ngắn. Các nhà kinh doanh chênh lệch giá là những người chuyên khai thác sự mất cân bằng giữa các khu vực để ra quyết định mua bán nhằm kiếm lợi nhuận phi rủi ro. Tuy nhiên cơ hội kinh doanh chênh lệch giá thường ít khi xuất hiện, nếu có cũng chỉ tồn tại trong thời gian rất ngắn trước khi nhà kinh doanh khai thác. Sau khi khai thác, thị trường sẽ trở về trạng thái cân bằng và cơ hội kinh doanh chênh lệch giá cũng qua đi.

* Các nhà môi giới (Brokers)

Ngoài những hình thức mua bán ngoại hối trực tiếp giữa các ngân hàng với nhau thì hình thức giao dịch gián tiếp thông qua nhà môi giới ngoại hối cũng phát triển. Các nhà môi giới là những người tham gia trên thị trường với tư cách là trung gian trong các giao dịch mua bán hoặc mua bán thay cho người khác nhằm thu hoa hồng trong từng giao dịch. Mục tiêu của nhà môi giới là hoa hồng thu được qua từng giao dịch. Khác với nhà kinh doanh, nhà môi giới chỉ là trung gian, họ không tham gia mua bán nên không gặp phải rủi ro. Tuy cũng chỉ đóng vai trò là những nhà trung gian giữa khách hàng và chủ hàng nhưng những nhà môi giới trong thị trường ngoại hối tương đối khác về tổ chức, chức năng so với các nhà môi giới chứng khoán. Nếu trên thị trường chứng khoán các nhà môi giới thực hiện các lệnh của trung tâm giao dịch và khách hàng trong việc mua bán chứng khoán, thì trong thị trường hối đoái các nhà môi giới lại tạo ra sự gặp gỡ thương lượng giữa người mua và người bán.

Hoạt động của nhà môi giới tạo điều kiện cho cung cầu dễ dàng gặp nhau. Do có nhiều mối quan hệ và kinh nghiệm nên những nhà môi giới đem lại cho khách hàng nhiều lợi ích chẳng hạn cung cấp những thông tin kịp thời cho khách hàng, khả năng tìm kiếm đối tác một cách nhanh chóng, tư vấn về giá cả cho khách hàng. Cơ sở hoạt động của các nhà môi giới là việc tổ chức các quan hệ bằng điện thoại và mạng vi tính với các ngân hàng trong và ngoài nước. Thông thường, mọi hoạt động nghiệp vụ được trao đổi bằng đường dây trực tiếp tới các văn phòng môi giới đối tác tại nước ngoài. Điều này đã mở rộng không gian hoạt động của thị trường. Qua đó, các nhà môi giới có điều kiện, chỉ trong thời gian rất ngắn có thể trao đổi với số lượng đông đảo các thành viên của thị trường và ngược lại, bản thân họ cũng thường xuyên nhận được thông tin từ các thành viên này thông qua việc liên kết với các nhà môi giới ngoại hối, việc ký kết các hợp đồng không chỉ được thực hiện một cách nhanh chóng mà còn có thể ký với một tỷ giá rất thuận lợi (giá nội bộ - inside rate) so với kinh doanh trực tiếp. Các nhà môi giới luôn luôn có các hợp đồng mua bán với các ngân hàng cộng tác với họ, và các hợp đồng này thường xuyên được ấn định hạng mức. Chính từ các

Phương thức giao dịch qua môi giới có ưu điểm ở chỗ nhà môi giới thu thập hầu hết các lệnh đặt mua và đặt bán ngoại tệ từ các ngân hàng khác nhau, trên cơ sở đó cung cấp tỷ giá chào mua và chào bán cho khách hàng một cách nhanh rộng khắp với giá tay trong (inside rate). Tuy nhiên, giao dịch qua môi giới cũng có nhược điểm là các ngân hàng phải trả cho các nhà môi giới một khoản phí (brokerage fee), làm cho chênh lệch tỷ giá mua bán hẹp lại.

Các nhà môi giới ngoại hối phải có giấy phép. Tại mỗi trung tâm tài chính quốc tế thường có một số nhà môi giới chuyên nghiệp nhất định để giúp các ngân hàng thực hiện các lệnh mua và bán ngoại hối. Điểm cần lưu ý là các nhà môi giới chỉ cung cấp dịch vụ môi giới chứ không được mua bán cho chình mình.

* Các nhà đầu cơ (Speculars)

Là những người tham gia thị trường với hy vọng kiếm lời nếu sự thay đổi tỷ giá theo đúng dự đoán đồng thời sẵn sàng chấp nhận rủi ro nếu như tỷ giá biến động trái ngược với dự đoán của họ. Nhà đầu cơ giống nhà kinh doanh ở chỗ có tham gia mua bán ngoại tệ và kiếm lợi nhuận từ chênh lệch giá lúc mua so với lúc bán hoặc lúc bán so với lúc mua. Tuy nhiên, nhà đầu cơ khác nhà kinh doanh ở chỗ họ rủi ro hơn do thời gian đầu cơ thường dài hơn trong trường hợp kinh doanh.

» Các tin khác: