Phân tích kế toán là quá trình đánh giá mức độ chính xác thực trang kinh tế của một doanh nghiệp được phản ảnh qua các báo cáo kế toán. Việc phân tích kế toán được thực hiện bằng cách nghiên cứu các nghiệp vụ kinh tế và các sự kiện phát sinh của doanh nghiệp, đánh giá tác động của các chính sách kế toán đối với các báo cáo tài chính và từ đó điều chỉnh các báo cáo tài chính để các báo cáo tài chính phản ánh tốt hơn tình trạng kinh tế của công ty và đồng thời giúp cho việc phân tích tài chính được chính xác hơn. Báo cáo tài chính là nguồn thông tin chính phục vụ cho việc phân tích tài chính. Điều này có nghĩa là chất lượng phân tích tài chính phụ thuộc vào độ tin cậy của các báo cáo tài chính, do đó, phụ thuộc rất nhiều vào chất lượng của việc phân tích kế toán. Phân tích kế toán đặc biệt quan trọng đối với phân tích so sánh giữa các doanh nghiệp và giữa những thời kỳ khác nhau của cùng một doanh nghiệp.

Chúng ta phải nhớ rằng kế toán là một quá trình liên quan đến sự suy xét và cân nhắc vốn được hướng dẫn bởi các nguyên tắc cơ bản. Mặc dù các nguyên tắc kế toán được điều chỉnh bởi các chuẩn mực, sự phức tạp của các nghiệp vụ và các sự kiện kinh tế phát sinh đã khiến chúng ta không thể vận dụng một bộ quy tắc thống nhất cho tất cả các công ty và cho tất cả các kỳ kế toán. Hơn nữa, sự phát triển của hầu hết các chuẩn mực kế toán là kết quả của một quá trình chính trị để đáp ứng nhu cầu hết sức đa dạng của các cá nhân và đôi khi có sự mâu thuẫn giữa các nhóm lợi ích của họ. Những cá nhân này bao gồm những người sử dụng báo cáo tài chính ví dụ như các nhà đầu tư, các chủ nợ và các nhà phân tích; những người lập các báo cáo tài chính như công ty cổ phầ, công ty hợp danh, và công ty tư nhân; các cơ quan quản lý như Ủy ban Chứng khoán, Hội đồng Tiêu chuẩn Kế toán Tài chính; và những người khác như kiểm toán viên, luật sư và nhà giáo dục. Theo đó, các chuẩn mực kế toán đôi khi không đáp ứng được nhu cầu của từng cá nhân. Một yếu tố khác có khả năng khiến cho độ tin cậy của báo cáo tài chính trở nên kém chất lượng phát sinh là những sai sót trong ước tính kế toán có thể khiến thông tin không đầy đủ hoặc không chính xác.

Những hạn chế về kế toán ảnh hưởng đến tính hữu ích của báo cáo tài chính và có thể mang lại ít nhất hai vấn đề trong phân tích. Thứ nhất, sự thiếu thống nhất trong kế toán dẫn đến các vấn đề liên quan đến so sánh. Các vấn đề về so sánh phát sinh khi các công ty khác nhau vận dụng các nguyên tắc kế toán khác nhau cho cùng một giao dịch hoặc sự kiện tương tự nhau. Các vấn đề về so sánh cũng xuất hiện khi một công ty thay đổi phương pháp kế toán theo thời gian, dẫn đến những khó khăn trong so sánh theo thời gian trong cùng một doanh nghiệp.

Thứ hai, sự tùy tiện và không chính xác trong kế toán có thể bóp méo thông tin tài chính. Sai lệch kế toán là sai lệch của thông tin kế toán về tình hình kinh tế của doanh nghiệp. Những bóp méo này xảy ra ở ít nhất ba hình thức. (1) Những sai sót trong ước lượng của các nhà quản lý . Lỗi ước lượng này là một nguyên nhân chính gây ra biến dạng thông tin kế toán. (2) Các nhà quản lý có thể lợi dụng quyền quyết định của mình để điều chỉnh báo cáo tài chính. Việc quản trị số liệu về lợi nhuận này có thể gây ra sự biến dạng thông tin kế toán. (3) Các chuẩn mực kế toán có thể dẫn tới sự biến dạng về kế toán do không nắm bắt thực tế kinh tế. Ba loại biến dạng kế toán này tạo ra rủi ro kế toán trong phân tích báo cáo tài chính. Rủi ro kế toán là sự không chắc chắn trong phân tích báo cáo tài chính do sự bóp méo thông tin kế toán. Mục tiêu chính của phân tích kế toán là đánh giá và giảm rủi ro kế toán và phản ánh đúng tình hình kinh tế trên báo cáo tài chính. Để đạt được mục tiêu này đòi hỏi các nhà phân tích phải thực hiện lại và phân loại lại các thông tin trên báo cáo tài chính để cải thiện nội dung của báo cáo tài chính. Tùy theo mục tiêu phân tích mà các nhà phân tích sẽ có những loại và mức độ điều chỉnh khác nhau. Ví dụ, sự điều chỉnh khi phân tích vốn chủ sở hữu có thể khác với điều chỉnh khi phân tích tín dụng.

Phân tích kế toán bao gồm việc đánh giá chất lượng số liệu về thu nhập của công ty hoặc, và rộng hơn, là về chất lượng thông tin kế toán. Đánh giá về chất lượng số liệu về thu nhập đòi hỏi phải phân tích các yếu tố như tình hình kinh doanh của công ty, chính sách kế toán, số lượng và chất lượng thông tin được tiết lộ, hiệu quả hoạt động và danh tiếng của dàn lãnh đạo doanh nghiệp và các cơ hội và động cơ khiến các nhà quản trị bóp méo số liệu về thu nhập. Phân tích kế toán cũng bao gồm đánh giá thu nhập bền vững của doanh nghiệp.

Phân tích kế toán thường là quá trình được đánh giá cao nhất và có hiệu quả trong phân tích kinh doanh. Một phần lý do có thể là việc phân tích kế toán đòi hỏi nhà phân tích phải có kiến ​​thức kế toán. Các nhà phân tích thiếu kiến ​​thức này có xu hướng phân tích theo những gì báo cáo tài chính đã cho. Đây là một thực tế nguy hiểm vì phân tích kế toán là rất quan trọng đối với sự thành công của bất kỳ thương vụ kinh doanh hay sự thành công trong phân tích tài chính của một doanh nghiệp.