Góc học tập
18/10/2021 04:50:29 PM

Đổi mới phương pháp để giảng dạy trực tuyến (online)

Do tình hình dịch covid diễn biến phức tạp và bùng phát tại nhiều địa phương trong cả nước, các trường đại học đã phải sử dụng hình thức giảng dạy trực tuyến để thích ứng, đảm bảo việc sinh viên ngừng đến trường nhưng không ngừng học.

Hoạt động giảng dạy online rất khác với hoạt động giảng dạy trực tiếp trên lớp. Bên cạnh thuyết giảng thông thường, giảng dạy trực tuyến đòi hỏi khả năng tổ chức các hoạt động của lớp một cách khéo léo. Giảng viên phải chuẩn bị cho lịch trình và nội dung thật tỉ mỉ, các phương pháp tương tác như tương tác cá nhân, tương tác nhóm cần có định hướng và yêu cầu rõ ràng. Giảng viên cũng cần có phương pháp để kiểm tra, đánh giá thích đáng, sát sao để đảm bảo hiệu quả của các phương pháp giảng dạy.

Hoạt động tương tác với sinh viên là hoạt động vô cùng cần thiết trong giảng dạy trực tuyến. Đối với giảng dạy trực tiếp, hoạt động tương tác cũng quan trọng nhưng nếu có thiếu nó, giảng viên vẫn có thể kiểm soát được việc học tập và tiếp thu của sinh viên vì có sự tiếp xúc, quan sát trực tiếp. Còn đối với giảng dạy trực tuyến, nếu thiếu hình thức tương tác phù hợp, giảng viên không thể theo sát hoạt động học tập của sinh viên, không thể nắm bắt được tình hình tiếp thu bài học, không thể đảm bảo sinh viên đang tập trung chú tâm học tập hay có thể đang bị sao nhãng bởi các hoạt động khác.

Đối với tương tác cá nhân, đó là thông qua hình thức hỏi – đáp, nhắn tin trả lời, xung phong trình bày ý kiến,… Giảng viên nên tăng cường sử dụng phương pháp này trong giảng dạy trực tuyến, bởi lẽ, sinh viên sẽ bắt buộc phải chú tâm vào bài giảng, theo dõi kỹ bài học và bài giảng của giảng viên bởi vì các em biết rằng thầy/cô có thể gọi để kiểm tra bất cứ lúc nào. Từ đó hình thành thói quen cần chú tâm, có ý thức tự giác, tích cực tham gia vào bài học. Khi sinh viên trả lời, giảng viên nên có sự đánh giá rõ ràng, công khai và ngay lập tức về câu trả lời đó, chỉ ra những lỗi sai, khen ngợi những ý đúng và có thể đánh giá qua điểm số. Bên cạnh đó, hình thức khuyến khích và ghi nhận sự tích cực tham gia của sinh viên cũng rất quan trọng. Giảng viên nên tạo nhiều cơ hội và khuyến khích sinh viên trình bày ý kiến, trả lời câu hỏi có tính tư duy cao hơn, vì như vậy mới động viên được sinh viên tích cực, chủ động hơn trong học tập, tích cực đóng góp ý kiến xây dựng bài. Từ đó giúp sinh viên nắm kiến thức tốt hơn, hiểu bài hơn, học tập chủ động hơn.

Đối với hình thức tương tác theo nhóm, hiện nay một bộ phận lớn sinh viên nhận thức hoặc có quan điểm sai lầm về việc làm việc nhóm. Các em có hiện tượng chia nhỏ công việc ra mỗi người mỗi phần, sau đó tập hợp lại và thành câu trả lời của nhóm. Quan điểm và cách suy nghĩ, cách làm này rất sai trong việc rèn luyện kỹ năng của nhóm. Bản chất của hoạt động nhóm là nhằm rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm, khả năng trình bày quan điểm và bảo vệ quan điểm của cá nhân, khả năng biết lắng nghe người khác và ghi nhận những điều hay, từ đó xây dựng nên sản phẩm của nhóm là sản phẩm có tính vượt trội hơn của bất kỳ cá nhân nào. Chúng ta gọi đó là tạo ra sự cộng hưởng hay sử dụng được trí tuệ tập thể (synergy). Tuy nhiên, với cách suy nghĩ sai lầm như nói trên, hoạt động của nhóm vô tình làm cho các thành viên coi thường việc làm việc nhóm, coi làm việc nhóm như là sự chia nhỏ công việc, và sau đó tập hợp đơn thuần các phần việc của từng cá nhân lại và gọi là sản phẩm chung của nhóm. Như vậy sản phẩm của nhóm tạo ra chắc chắn là chất lượng sẽ thấp. Các thành viên không hứng thú gì và không thấy được lợi ích gì của việc làm việc nhóm, không hề rèn luyện được kỹ năng làm việc nhóm một cách thực thụ, từ đó đùn đẩy, né tránh, coi thường và thiếu tích cực, thiếu động lực để tham gia tích cực trong hoạt động làm việc nhóm trong lớp. Nếu sinh viên còn có quan điểm làm việc nhóm như vậy và giảng viên không chỉnh đốn, định hướng lại kịp thời, thì cái mà chúng ta gọi là làm việc nhóm không còn đúng ý nghĩa của nó, bởi vì thực chất làm nhóm không mang lại lợi ích gì, thậm chí nếu các em làm cá nhân đôi khi còn tốt hơn. Làm việc nhóm như vậy chỉ là một hình thức lãng phí thời gian.

(còn tiếp)

Thúy Hải