Góc học tập
18/12/2021 08:45:02 PM

Áp dụng PBL trong việc giảng dạy môn Thương mại quốc tế bằng học liệu chuyển giao từ Đại học Penn State (PSU)

Hợp tác quốc tế là chiến lược được đặt ra ngay từ những ngày đầu tiên thành lập trường đại học Duy Tân. Sự thành công trong chương trình hợp tác với CMU đã tạo nên một bước ngoặc lớn trong việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực CNTT, trường đã tiếp tục nâng cao chất lượng ở khối ngành kinh tế khi trường chính thức ký kết với Đại học Bang Pensylvania (PSU) với các chương trình Quản trị kinh doanh, Tài chính - Ngân hàng, Kế toán - Kiểm toán và Du lịch.

Đặc trưng sư phạm của chương trình PSU là sự kết hợp các kiến thức lý thuyết và thực hành giúp sinh viên ra trường có thể tham gia ngay vào thị trường lao động. Trong quá trình xây dựng và cải thiện chương trình Cử nhân QTKD PSU, một điều tra của PSU với các chủ doanh nghiệp đã được tiến hành để tìm hiểu thêm những đặc thù mà các chủ doanh nghiệp cho là cần thiết và quan trọng đối với nhân viên mới được tuyển vào. Các chủ doanh nghiệp đã nhấn mạnh đến các yếu tố như: khả năng giải quyết vấn đề, khả năng đàm phán, tư duy phê phán, kỹ năng trình bày, viết lách và sự chín chắn về nhân cách. Tất cả các yếu tố này đều được tích hợp vào chương trình đào tạo, thể hiện ở phương pháp giảng dạy PBL và nguồn học liệu.

Phương pháp giảng dạy PBL theo học liệu chuyển giao trong môn học Thương mại quốc tế (International Business - PSUIB351)

Tại Đại học Duy Tân hiện nay tồn tại 2 chương trình đào tạo Quản trị kinh doanh (QTKD), 1 là chương trình QTKD truyền thống (BA) và 2 là chương trình Quản trị kinh doanh PSU (BA-PSU) chuyển giao học liệu và phương pháp giảng dạy từ Đại học Penn State (PSU). Với tính chất quan trọng của môn học, cả hai chương trình đều có môn Internation Business trong khung chương trình. Kể từ năm 2015, Đại học Duy Tân bắt đầu có lớp học International Business trong chương trình BA-PSU.

Với chương trình BA truyền thống, việc giảng dạy môn IB được giảng dạy bằng cách kết hợp nhiều giáo trình và sách vở khác nhau theo phương pháp giảng dạy truyền thống, chú trọng đến việc chuyển tải kiến thức từ giảng viên. Sinh viên sẽ nghe giảng, ghi chú, đặt câu hỏi, đọc nhiều tài liệu khác nhau để thu thập thông tin và kiến thức. Phương pháp này không thúc đẩy sự phát triển kỹ năng, năng khiếu và tinh thần cạnh tranh của sinh viên mà chỉ đơn thuần là bổ sung kiến thức cần thiết. Đến năm học 2014-2015, môn học đã được chuyển sang giảng dạy theo phương pháp PBL, xây dựng kiến thức dựa trên vấn đề thực tế, sinh viên bắt buộc phải làm việc nhóm để thảo luận, nghiên cứu và giải quyết vấn đề dưới sự dẫn dắt của giảng viên.

Chương trình BA-PSU được triển khai từ năm học 2010 – 2011 song đến năm 2014-2015 mới chính thức được chuyển giao và giảng dạy cho sinh viên. Giáo trình Global Business Today của tác giả Charles W. Hill được sử dụng giảng dạy từ ấn bản 8th đến ấn bản 10th 2016. Cấu trúc sách gồm 5 phần:

1. Giới thiệu về toàn cầu hóa;

2. Sự khác biệt quốc gia về chính trị kinh tế văn hóa;

3. Đầu tư và thương mại quốc tế;

4. Hệ thống tiền tệ toàn cầu;

5. Cạnh tranh trên thị trường toàn cầu.

Trong 5 phần đó, phần 2 và 5 chính là phần nội dung cốt lõi nhằm trang bị cho người học cả kiến thức và kỹ năng khi tham gia thị trường lao động quốc tế. Để thành công khi làm việc ở nước ngoài sinh viên cần biết về sự khác biệt về kinh tế chính trị, phong tục tập quán của quốc gia chủ nhà. Đối với doanh nghiệp, để tồn tại trên thị trường toàn cầu, doanh nghiệp cần lựa chọn chiến lược kinh doanh quốc tế phù hợp, lựa chọn mô hình gia nhập thị trường nước ngoài, hiểu rõ hoạt động sản xuất, toàn cầu, logistic, marketing, R&D và nhân lực.

Các case study đề cập đến trong sách là tình huống thực tế từ các doanh nghiệp ở Mỹ hoặc các nước khác đi nước ngoài đầu tư như Starbucks và cà phê, Apple và Iphone, Văn hóa kinh doanh ở Trung Quốc, Panasonic và thay đổi văn hóa ở Nhật Bản, Walmart ở Nhật Bản, Avon, IBM, GM ở Trung Quốc, Phillips liên doanh ở nước ngoài, Boeing, Ngành công nghiệp ô tô Ấn độ, Marketing toàn cầu của Ford, Lenovo, P&G.v.v. gắn liền với các nội dung bài giảng vào đầu và cuối mỗi chương. Các doanh nghiệp trong những nghiên cứu tình huống này đa phần là doanh nghiệp từ Mỹ và các nước phát triển đi đầu tư ở nước ngoài gặp các trục trặc ở nơi đến. Đồng thời cũng là các tập đoàn đã và đang hoạt động đầu tư tại Việt Nam như Starbuck, Panasonic, IBM, Ford, Phillips và sử dụng một lượng lớn lao động ngươi Việt. Theo kết quẩ Tổng điều tra Kinh tế năm 2017 của Tổng cục thống kê, các doanh nghiệp FDI tăng bình quân 15 người/1 doanh nghiệp so với năm 2012, trong khi đó Lao động bình quân một doanh nghiệp giảm từ 32 người xuống 27 người trong đó doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp ngoài nhà nước đều giảm tương ứng là 20 người và 3 người/1 doanh nghiệp. Do vậy, việc triển khai giảng dạy theo phương pháp PBL trong môn Thương mại quốc tế cho cả chương trình BA truyền thống và BA-PSU là một điều tất yếu.

Giảng viên giảng dạy IB cho cả 2 chương trình thống nhất xây dựng lại (1) mục tiêu chính của môn học nhằm giúp sinh viên phân biệt được sự khác nhau giữa các quốc gia về kinh tế, chính trị, luật pháp và văn hóa cũng như, (2) chọn lọc các nghiên cứu tình huống từ sách, sau đó đặt các câu hỏi mở cho mỗi tình huống, yêu cầu sinh viên phân tích và tìm cách giải quyết vấn đề đó khi sinh viên làm việc tại các doanh nghiệp có vốn FDI tại Việt Nam và (3) sử dụng phương pháp PBL trong bài tập nhóm dự án của môn học.

Đối với bài tập nhóm, các giảng viên đưa ra chủ đề về dự án cho nhóm sinh viên lựa chọn, yêu cầu nhóm sinh viên thực hiện theo 3 giai đoạn: (1) phân tích sản phẩm, (2) phân tích môi trường làm việc và kinh doanh và (3) xử lý các vấn đề nảy sinh khi làm việc  tại doanh nghiệp FDI tại Việt Nam hoặc kinh doanh với các đối tác nước ngoài. Thời gian sinh viên làm bài tập của từng giai đoạn gắn với kiến thức lý thuyết trong sách.

Mô hình qui trình tổ chức giảng dạy theo phương pháp PBL:

Trích bài báo "Giảng dạy PBL trong Thương mại quốc tế bằng giáo trình nước ngoài" của các Trần Tuấn Đạt và cộng sự.