Tổ chức kiến trúc không gian hè phố
Đại lộ luôn là một biểu trưng cho bất kỳ một thành phố, thị trấn hay một vùng lân cận nào khi nói đến lưu lượng lưu thông của xe cộ. Trong vai trò của một con phố huyết mạch, đại lộ là sân khấu lớn của khách bộ hành và các lễ hội, đồng thời đại lộ còn phục vụ cho mục đích sinh hoạt của các hoạt động thương mại trong cộng đồng khu dân cư. Nhà cửa hai bên đường bố trí san sát nhau như những công trình nhà hát nghệ thuật. Nơi đó, người dân lân cận làm bạn xóm giềng với nhau, xây dựng niềm tin lẫn nhau và để ý cho nhau về tài sản và con cái của họ.
Cho dù đại lộ có lớn bao nhiêu hoặc một con đường dân sinh giản dị đến mấy, thì không gian hè phố vẫn là yếu tố quyết định của một con đường. Đây là không gian chuyển tiếp giữa hai khu vực: khu vực mang tính riêng tư dọc theo con đường và khu vực lưu thông công cộng trên đường. Hay nói theo cách khác, vỉa hè chính là ranh giới tạo ra khoảng không gian “chung-riêng” cần thiết. Vỉa hè là nơi có thể cho phép đo đếm được mức độ nói chuyện trao đổi thông tin với nhau, chuyển tiếp, và là nơi mà cư dân có thể ngồi trong nhà hay cửa hiệu của mình mà ngắm nhìn, hoặc thậm chí có thể được nhìn ngắm ngay khi chúng ta đang lưu thông trên đường.Việc tổ chức không gian kiến trúc hè phố cần phải đảm bảo các nguyên tắc về công năng sử dụng, yếu tố thẩm mỹ, tính kế thừa văn hóa truyền thống và yếu tố trang thiết bị kỹ thuật đô thị. Cụ thể như sau:
1. Đảm bảo công năng sử dụng
Điều kiện kinh tế và nhu cầu sử dụng của người dân đối với không gian hè phố luôn thay đổi, phát triển theo thời gian. Không gian vỉa hè phải đảm bảo các nhu cầu sử dụng tối thiểu của người dân, phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội, thể hiện qua các tiêu chí sau:
- Đối với khu hành chính – chính trị: Không gian vỉa hè phải bao gồm các không gian chức năng cơ bản:
+ Không gian giao thông đi bộ.
+ Không gian sinh hoạt văn hoá, giao tiếp cộng đồng.
- Đối với khu thương mại: Không gian vỉa hè phải bao gồm các không gian chức năng cơ bản:
+ Không gian giao thông đi bộ
+ Không gian giao tiếp mua bán
- Đối với khu biệt thự - lô phố: Không gian vỉa hè phải bao gồm các không gian chức năng cơ bản:
+ Không gian giao thông đi bộ.
+ Không gian nghỉ ngơi, vui chơi, giáo dục…
Vấn đề ô nhiễm môi trường, khói bụi, tiếng ồn càng trở nên bức xúc thì nhu cầu gần gũi thiên nhiên lại càng trở nên cần thiết. Con người đến với thiên nhiên để thư giãn, hít thở không khí trong lành hay chỉ đơn thuần là tìm một sự tĩnh lặng giữa những ồn ào phố thị. Do đó, những mảng không gian xanh trong không gian vỉa hè sẽ là tiêu chí quan trọng để đánh giá chất lượng không gian vỉa hè trong tương lai.
2. Đảm bảo yếu tố thẩm mỹ trong quy hoạch và kiến trúc
Mối quan hệ không gian vỉa hè và các công trình kiến trúc khác là một tiêu chí quan trọng để đánh giá chất lượng không gian vỉa hè về mặt thẩm mỹ kiến trúc. Ngoài ra, một sự kết hợp cân đối, hài hòa giữa không gian vỉa hè và các công trình kiến trúc sẽ nâng cao giá trị sử dụng của không gian vỉa hè đó. Do vậy, một không gian vỉa hè đạt yêu cầu thẩm mỹ phải đáp ứng được các tiêu chí sau:
- Có giới hạn rõ ràng, tỷ lệ phù hợp, bảo đảm những hoạt động hàng ngày tốt và có trang thiết bị hoàn thiện.
- Không gian vỉa hè dễ chịu, phù hợp với con người phải tạo cho mối quan hệ giữa các bề mặt giới hạn không gian đô thị phù hợp với quy luật thị giác của con người.
- Không gian vỉa hè phải có sự thống nhất với các công trình xung quanh về ngôn ngữ kiến trúc, hình thức thể hiện, tỷ lệ, hình khối... để không gian vỉa hè hài hòa, tôn lên được vẻ đẹp của công trình kiến trúc.
- Việc tổ chức không gian vỉa hè phải dựa vào yếu tố tự nhiên, yếu tố khí hậu, địa hình, cảnh quan, cây xanh, mặt nước... theo hướng tận dụng các yếu tố có lợi và hạn chế các yếu tố bất lợi thì mới có hiệu quả cao nhất. Trong trường hợp không có được điều kiện địa hình tự nhiện thuận lợi, giải pháp tổ chức không gian vỉa hè phải tạo ra được các yếu tố điều hòa môi trường như bổ sung đài phun nước, trồng thêm cây xanh... Các yếu tố này ngoài việc giúp cải tạo môi trường còn là các yếu tố cảnh quan tạo ra sự đa dạng trong thẩm mỹ kiến trúc của không gian vỉa hè.
- Mặt khác, các thành phần khác (nhóm tác phẩm nghệ thuật tạo hình, đài phun nước, vườn hoa, vật liệu lát...) và những công trình kiến trúc nhỏ (điểm nghỉ, quán hoa, quán sách...) cũng góp phần làm đa dạng hóa không gian kiến trúc và các hoạt động đô thị trên vỉa hè. Những yếu tố này giúp cho không gian đường phố trở nên đa dạng, gần gũi hơn, tạo điều kiện tốt cho hoạt động giao tiếp cộng đồng của người dân.
3. Đảm bảo tính kế thừa văn hóa truyền thống
Mỗi một vùng, một khu vực hay một dân tộc có cách quan niệm về không gian riêng, điều này xuất phát từ các yếu tố văn hóa xã hội - kinh tế kỹ thuật và tự nhiên của vùng, khu vực đó. Tất cả tạo nên một văn hóa ở hay cách ở, cách sử dụng không gian, đặc biệt là không gian hè phố. Khi tổ chức không gian kiến trúc vỉa hè cần đảm bảo không phá vỡ những giá trị vô hình (phi vật chất) như: lối sống, cách sinh hoạt, nếp sống..., đảm bảo tồn tại những hoạt động mang tính chất đặc trưng truyền thống ngày xưa. Thông thường khách du lịch đến tham quan một khu phố nào đấy một phần để xem kiến trúc nhưng phần lớn là để được hòa nhập với cuộc sống ở đó. Cho nên tính kế thừa văn hóa truyền thống trong việc tạo dựng không gian kiến trúc vỉa hè là rất quan trọng. Nếu rập khuôn các nguyên tắc quy hoạch và quản lý của nước ngoài, sẽ không còn đặc trưng của thành phố trong nước, mà tính đặc trưng đó thể hiện một phần thông qua cuộc sống của người dân đô thị.
4. Đảm bảo yếu tố trang thiết bị kỹ thuật đô thị
Tổ chức đồng bộ, hoàn thiện các trang thiết bị tiện ích trên hè phố. Sự có mặt của các phương tiện, trang thiết bị phục vụ công cộng ngày càng quan trọng và góp phần không nhỏ vào không gian kiến trúc vỉa hè, các thiết bị này ngoài yếu tố thuận tiện dễ sử dụng còn đòi hỏi yêu cầu mỹ quan cao. Với hình thức, màu sắc, độ nhám của gạch lát hè, cùng với các đường tiếp cận cho người già, trẻ nhỏ, người khuyết tật sẽ tạo những thuận tiện, hấp dẫn cho người sử dụng. Với các kiosk bán hàng, ghế nghỉ, cabin điện thoại, thùng rác… được bố trí hợp lý, có thẩm mỹ sẽ đáp ứng được các tiện nghi hoạt động giao tiếp và văn minh thương mại. Hệ thống đèn chiếu sáng, đèn trang trí sẽ tạo cho vỉa hè nét đẹp sống động cả ngày lẫn đêm. Yếu tố kỹ thuật không dừng lại chỉ là yếu tố kỹ thuật mà còn là yếu tố mỹ thuật, sự tiện nghi.
Hệ thống hạ tầng kỹ thuật kết hợp giữa hiện trạng và xây dựng mới phải đáp ứng các yêu cầu phát triển một cách đồng bộ, hợp lý. Quy hoạch các đường thoát nước mưa và thoát nước bẩn đô thị, hệ thống cáp điện đường phố cần đảm bảo an toàn cho người đi đường, tránh hiện tượng đào bới đồng thời không ảnh hưởng đến không gian kiến trúc vỉa hè.
Hạ tầng kỹ thuật và trang thiết bị đô thị phục vụ công cộng trên vỉa hè làm tăng thêm tính tiện nghi, hấp dẫn cho cảnh quan hè phố mà còn tạo nên sự sinh động trong các hoạt động. Vấn đề này cần được chú trọng khai thác đúng mức khi tạo dựng không gian kiến trúc vỉa hè ở thành phố Đà Nẵng.
» Tin mới nhất:
» Các tin khác: