Góc học tập
16/08/2017 05:32:28 PM

GIẢI QUYẾT NỢ XẤU NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI: CÁCH TIẾP CẬN MỚI (P.1)

 

Giải quyết được nợ xấu, là khơi thông được “cục máu đông” giúp cho hệ thống ngân hàng thương mại vận hành tốt hơn và theo đó nền kinh tế sẽ phát triển hơn. Mục đích bài viết nhằm cung cấp thông tin về cơ chế giải quyết nợ xấu mới tốt hơn và lợi ích của có được từ đó.

 

1.    Nợ xấu Ngân hàng thương mại (NHTM) là gì?

Thuật ngữ “nợ xấu” (viết tắt là NPL –Non-performing  loans) có thể được thay thế bằng nợ khó đòi (Fofack, 2005),  hoặc các khoản vay có vấn đề (Berger và De Young, 1997)

Nợ xấu cũng có thể được định nghĩa là các khoản nợ không trả được (defaulted loans) mà ngân hàng không thể thu lợi từ nó (Ernst & Young, 2004).

Theo Ngân hàng Nhà Nước Việt Nam (1), Nợ xấu hay nợ khó đòi là các khoản nợ thuộc các nhóm 3, 4, 5.

 

Phân loại nợ xấu

  • Theo quy định Ngân hàng Nhà Nước Việt Nam (1), thì nợ xấu bao gồm các loại nợ sau

Nhóm 3 (dưới chuẩn): Nợ quá hạn từ 91 ngày đến 180 ngày;

Nhóm 4 (nghi ngờ): Nợ quá hạn từ 181 ngày đến 360 ngày;

Nhóm 5 (có khả năng mất vốn): Nợ quá hạn trên 360 ngày.

 

  • Theo VAS (Viet Nam Accountint Standard - Chuẩn mực kế toán Việt Nam): Nợ xấu được xác định trên hai yếu tố: đã quá hạn 90 ngày và khả năng trả nợ đáng lo ngại.

 

  • Theo IAS (International Accounting Standard - Chuẩn mực kế toán quốc tế): Về cơ bản một khoản nợ được coi là nợ xấu khi quá hạn trả lãi và/hoặc gốc trên 90 ngày; hoặc các khoản lãi chưa trả từ 90 ngày trở lên đã được nhập gốc, tái cấp vốn hoặc chậm trả theo thoả thuận

 

Tóm lại: nợ xấu về cơ bản cũng được xác định dựa trên 2 yếu tố: (i) quá hạn trên 90 ngày và (ii) khả năng trả nợ nghi ngờ. Đây được coi là định nghĩa của IAS đang được áp dụng phổ biến hiện hành trên thế giới.

 

2.    Thực trạng nợ xấu Ngân hàng thương mại hiện nay

Nợ xấu là một vấn đề không mới đối với hệ thống ngân hàng Việt Nam. Nợ xấu của trên toàn hệ thống đã có lúc tăng lên mức trên 4% như năm 2003 hay trên 7% năm 2002, sau đó tỷ lệ này giảm dần và ổn định ở mức trên dưới 3%

Và số liệu chi tiết, Bảng 1, cho thấy được tình trạng nợ xấu và việc giải quyết nợ xấu trong thời gian qua vô cùng khó khăn, đòi hỏi cần có cách tiếp cận mới

 

Bảng 1: NỢ XẤU NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI

ĐẾN 31/12/2016

 

CHỈ TIÊU

ĐVT

 GIÁ TRỊ

TỈ LỆ

1

Tổng nợ xấu (1)

 

340.0

5.80%

 

 

Nợ xấu nội bảng NHTM

ngàn tỉ

150.0

  

 

 

Nợ xấu VAMC chưa xử lý

ngàn tỉ

190.0

  

2

NHMT xử lý nợ xấu

 

    

 

 

Bán tài sản đảm bảo

%

52.5

  

 

 

Trích lập dự phòng

%

26.5

  

 

 

Bán cho VAMC

%

21.0

  

3

VAMC xử lý nợ xấu

 

    

 

Đã mua (2013-2016)

ngàn tỉ

228.0

  

 

Đã xử lý (2)

ngàn tỉ

38.0

15%

 

 

Khách hàng trả

%

70.0

  

 

 

Bán tài sản

%

30.0

  

4

Cơ cấu nợ xấu NHTM

 

    

 

 

TCTD kiểm soát đặc biệt

%

30.0

  

 

 

TCTD khác

%

70.0

  

5

Trích lập dự phòng (3)

%

(46.0)

  

6

Tổng nợ xấu tính đủ (4)

ngàn tỉ

600.0

10.80%

 

 

Nợ xấu nội bảng NHTM

 

    

 

 

Nợ xấu VAMC chưa xử lý

 

    

 

 

Nợ xấu tiềm ẩn

 

    

(1)

5.8% trên tổng dư nợ

      

(2)

15% trên tổng nợ nội bảng

      

(3)

46% lợi nhuận NHTM

      

(4)

10.8% trên tổng dư nợ

      
 

 

Nguồn: Ngân hàng Nhà Nước,Tác giả

(Còn tiếp)

 

Trần Đình Uyên