Góc học tập
15/11/2017 10:31:57 AM

GDP_GÓC NHÌN VỀ MỨC TĂNG TRƯỞNG PHÙ HỢP (P.1)

 

 

Khi Chính Phủ và Quốc hội luôn đặt ra mục tiêu duy trì tăng trưởng GDP như là một chỉ tiêu hàng đầu đo lường và đánh giá khả năng quản lý kinh tế. Bài viết này tập trung nghiên cứu, vậy mức tăng trưởng nào là phù hợp?

 

Khái niệm GDP

Dưới  góc nhìn kinh tế học, tổng sản phẩm nội địa, tức tổng sản phẩm quốc nội hay GDP (viết tắt của Gross Domestic Product) là giá trị thị trường của tất cả hàng hóa và dịch vụ cuối cùng được sản xuất ra trong phạm vi một lãnh thổ nhất định (thường là quốc gia) trong một thời kỳ nhất định (thường là một năm).

 

Phương pháp tính GDP [1]

Theo phương pháp chi tiêu, tổng sản phẩm quốc nội của một quốc gia là tổng số tiền mà các hộ gia đình trong quốc gia đó chi mua các hàng hóa cuối cùng.

 

Y = C + I + G + (X - M)

 

Trong đó:

-          TIÊU DÙNG - consumption (C) bao gồm những khoản chi cho tiêu dùng cá nhân của các hộ gia đình về hàng hóa và dịch vụ. (xây nhà và mua nhà không được tính vào TIÊU DÙNG mà được tính vào ĐẦU TƯ TƯ NHÂN).

-          ĐẦU TƯ - investment (I) là tổng đầu tư ở trong nước của tư nhân. Nó bao gồm các khoản chi tiêu của doanh nghiệp về trang thiết bị và nhà xưởng hay sự xây dựng, mua nhà mới của hộ gia đình. (lưu ý hàng hóa tồn kho khi được đưa vào kho mà chưa đem đi bán thì vẫn được tính vào GDP)

-          CHI TIÊU CHÍNH PHỦ - government purchases (G) bao gồm các khoản chi tiêu của chính phủ cho các cấp chính quyền từ TW đến địa phương như chi cho quốc phòng, luật pháp, đường sá, cầu cống, giáo dục, y tế,... Chi tiêu chính phủ không bao gồm các khoản CHUYỂN GIAO THU NHẬP như các khoản trợ cấp cho người tàn tật, người nghèo,...

-          XUẤT KHẨU RÒNG - net exports (NX)= Giá trị xuất khẩu (X)- Giá trị nhập khẩu(M)

 

Phân loại GDP [1]

GDP danh nghĩalà tổng sản phẩm nội địa theo giá trị sản lượng hàng hoá và dịch vụ cuối cùng tính theo giá hiện hành. Sản phẩm sản xuất ra trong thời kỳ nào thì lấy giá của thời kỳ đó. Do vậy còn gọi là GDP theo giá hiện hành

 

GDPin=∑QitPit

 

Sự gia tăng của GDP danh nghĩa hàng năm có thể do lạm phát.

Trong đó:

·        i: loại sản phẩm thứ i với i =1,2,3...,n

·        t: thời kỳ tính toán

·        Q (quantum): số lượng sản phẩm; Qi: số lượng sản phẩm loại i

·        P (price): giá của từng mặt hàng; Pi: giá của mặt hàng thứ i.

 

GDP thực tế là tổng sản phẩm nội địa tính theo sản lượng hàng hoá và dịch vụ cuối cùng của năm nghiên cứu còn giá cả tính theo năm gốc do đó còn gọi là GDP theo giá so sánh.

 

GDP bình quân đầu người [1]

GDP bình quân đầu người của một quốc gia hay lãnh thổ tại một thời điểm nhất định là giá trị nhận được khi lấy GDP của quốc gia hay lãnh thổ này tại thời điểm đó chia cho dân số của nó cũng tại thời điểm đó.

 

So sánh và Nhận định về tăng trưởng GDP

Việt Nam là một quốc gia phát triển sau so với các quốc gia khác trong khu vực châu Á. Khi GDP trên đầu người của Việt Nam chạm mốc 2.000 USD vào năm 2014, Hàn Quốc đã chạm mốc đó vào năm 1982, Malaysia vào năm 1988, Thái Lan vào năm 1993 và Trung Quốc vào năm 2006.

Ngoại trừ Malaysia, các quốc gia kể trên đều có tốc độ tăng trưởng trung bình trong giai đoạn 15 năm trước mốc trên cao hơn Việt Nam. Cụ thể, trong khi Trung Quốc đạt mức 10,46% và Hàn Quốc đạt mức 7,78%, thì Việt Nam chỉ đạt mức 6,38%.

Vấn đề đặt ra sau khi đạt mức GDP bình quân đầu người 2.000 USD mới quan trọng. Hàn Quốc và Trung Quốc tiếp tục duy trì được mức tăng trưởng cao. Trong khi, Malaysia duy trì mức tăng trưởng trung bình chỉ khoảng 5%. Còn Thái Lan rơi vào trạng thái tăng trưởng không ổn định, trung bình chỉ khoảng 3 - 4%/năm. Kết quả là đến năm 2015, Hàn Quốc đạt mức GDP trên đầu người khoảng 27.000 USD, Malaysia khoảng 10.000 USD, Trung Quốc khoảng 8.000 USD, còn Thái Lan khoảng 6.000 USD. [2]

Theo số liệu tăng trưởng của các quốc gia đi trước cho thấy việc duy trì được mức tăng trưởng trung bình trên 6% liên tục trong một thời gian dài kể từ mốc GDP bình quân đầu người đạt mức 2.000 USD là rất khó khăn. Nếu Việt Nam tiếp tục duy trì được mức tăng trưởng trung bình hằng năm khoảng 6 - 7% liên tục trong vòng 20 năm tiếp theo và 5% trong 10 năm tiếp theo nữa, chúng ta sẽ trở thành một nước phát triển như Hàn Quốc hiện nay.

Như vậy, mức tăng trưởng mà Việt Nam đạt được trong năm 2016 và 2017 ở mức trên 6% không phải là thấp và đáng lo ngại. Đấy là mốc tăng trưởng mà nếu Việt Nam duy trì được, sẽ trở thành một nước phát triển trong tương lai. Tuy nhiên, bài toán đặt ra là làm thế nào để duy trì mức tăng trưởng này?

Đình Uyên

(Còn tiếp)

Nguồn:

[1] Perkins, D. H. (2013), Economics of development, New York, W. W. Norton & Company: Chap 2

 

[2] World Development Indicatior https://data.worldbank.org/data-catalog/world-development-indicators


» Các tin khác: