GDP_GÓC NHÌN VỀ MỨC TĂNG TRƯỞNG PHÙ HỢP (P.2)
Khi Chính Phủ và Quốc hội luôn đặt ra mục tiêu duy trì tăng trưởng GDP như là một chỉ tiêu hàng đầu đo lường và đánh giá khả năng quản lý kinh tế. Bài viết này tập trung nghiên cứu, vậy mức tăng trưởng nào là phù hợp?
Làm sao duy trì tăng trưởng trong dài hạn?
Hạn chế và Kinh nghiệm tăng trưởng GDP
Khả năng hạn chế của Chính phủ trong việc can thiệp vào nền kinh tế để duy trì mục tiêu tăng trưởng, thể hiện qua mấy công cụ cơ bản mà Chính phủ sử dụng hiện nay như sau: Thứ nhất, mở rộng tài khóa, tăng đầu tư công. Thứ hai, sử dụng doanh nghiệp nhà nước, yêu cầu các đơn vị này đẩy mạnh đầu tư, mở rộng sản xuất. Thứ ba, mở rộng cung tiền. Tuy nhiên, công cụ đầu đang gặp khó khăn do thâm hụt ngân sách, nợ công tăng cao. Khu vực doanh nghiệp nhà nước thì hoạt động kém hiệu quả và Chính phủ đang có chủ trương thu hẹp. Còn công cụ thứ ba, mặc dù chỉ số giá tiêu dùng (CPI) đang ở mức thấp, nhưng nếu lạm dụng mở rộng sẽ khiến lạm phát quay trở lại và gây bất ổn vĩ mô, ảnh hưởng đến tăng trưởng trong các năm tiếp theo.
Như kinh nghiệm của các quốc gia trong khu vực, cũng như Việt Nam trước đây cho thấy việc cố gắng đạt mức tăng trưởng quá cao trong một vài năm (Hình 1) nào đó thường phải trả giá là sự suy giảm tăng trưởng trong các năm tiếp theo. Nhưng làm thế nào để đạt được mức tăng trưởng phù hợp cho một quốc gia?
Tốc độ tăng trưởng GDP trung bình 15 năm (%) |
Năm |
GDP/đầu người (USD) |
GDP/đầu người (USD) năm 2015 |
Trung Quốc (1992-2006): 10.46 |
2006 |
2,082.2 |
7,924.65 |
Hàn Quốc (1968-1982): 9.66 |
1982 |
2,075.9 |
27,221.52 |
Malaysia (1973-1988): 6.28 |
1988 |
2,050.4 |
9,766.17 |
Thái Lan (1978-1993): 7.63 |
1993 |
2,152.8 |
5,815.44 |
Việt Nam (200-2014): 6.38 |
2014 |
2,030.0 |
2,111.14 |
Hình 1: Tỉ lệ tăng trưởng trung bình 15 năm của một số nước trong khu vực
Nguồn:World Development Indicator [2]
Kiến nghị chính sách: Cải thiện mức tăng trưởng tiềm năng
Có lẽ đã đến lúc Chính phủ cần thay đổi cách đặt mục tiêu tăng trưởng. Thay vì đặt ra con số mục tiêu cụ thể, cần thiết lập một khoảng tăng trưởng trên dưới mức tăng trưởng tiềm năng của Việt Nam 0,5%.
Chẳng hạn nếu mức tăng trưởng tiềm năng của Việt Nam hiện nay là 6%, nên đặt ra khoảng tăng trưởng cho một năm cụ thể là từ 5,5 - 6,5%. Chính phủ sẽ không cần phải quá bận tâm đến con số tăng trưởng cụ thể trong một năm nếu như mức tăng trưởng vẫn nằm trong kênh tăng trưởng này. Đây là khoảng không gian an toàn để Chính phủ tập trung giải quyết các vấn đề để cải thiện mức tăng trưởng tiềm năng của Việt Nam trong tương lai.
Có thể thấy việc duy trì mức tăng trưởng kinh tế cao và liên tục trong một thời gian dài là nhiệm vụ cực kỳ khó khăn của một quốc gia. Mục tiêu của Chính phủ là xây dựng các chính sách và giải pháp để cải thiện mức tăng trưởng tiềm năng của nền kinh tế chứ không nhất thiết phải đạt được một mức tăng trưởng cụ thể nào đó cho một năm nào đó. Tức là, Chính phủ không nên biến mức tăng trưởng GDP cụ thể hằng năm trở thành chỉ tiêu bắt buộc để tự bó chân mình mà chỉ nên đưa ra mang tính chất dự báo, định hướng cho các hoạt động khác của Chính phủ về hoạt động ngân sách, cải cách hành chính, nợ công... Cụ thể là cải thiện mức tăng trưởng tiềm năng:
1. Chính phủ nên tập trung vào các giải pháp mang tính dài hạn như cải cách thể chế, môi trường đầu tư kinh doanh sao cho thông thoáng hơn, giúp người dân và doanh nghiệp mạnh dạn bỏ vốn ra đầu tư sản xuất kinh doanh nhiều hơn.
2. Chính phủ cũng cần tích cực hỗ trợ doanh nghiệp tìm ra các thị trường mới để tăng xuất khẩu vì xuất khẩu là đầu ra quan trọng bậc nhất của tất cả các quốc gia trong giai đoạn cất cánh.
3. Chính phủ cần đẩy mạnh hơn nữa việc cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, với việc xác định khu vực kinh tế tư nhân là động lực quan trọng của phát triển kinh tế.
4. Chính phủ cần có những biện pháp cụ thể để sử dụng nguồn ngân sách cho hiệu quả, tránh đầu tư lãng phí, dàn trải như thời gian qua gây thâm hụt ngân sách, làm tăng nợ công.
5. Chính phủ cần thực sự mạnh mẽ, quyết liệt trong việc tinh gọn bộ máy cũng là cách để tiết kiệm ngân sách, từ đó có nhiều ngân sách để chi dùng cho những việc cần thiết khác.
6. Chính phủ cũng không bao giờ được quên mục tiêu ổn định vĩ mô. Đây phải được xem như là cam kết bắt buộc của Chính phủ đối với nền kinh tế. Một trong những chỉ tiêu quan trọng nhất của ổn định vĩ mô là mức lạm phát. Chính Phủ cần duy trì liên tục mức lạm phát thấp trong khoảng 2 - 4% để giúp cho doanh nghiệp và người dân yên tâm bỏ vốn ra kinh doanh. Đây cũng là cơ sở để Chính phủ cải thiện tiềm năng tăng trưởng của nền kinh tế một cách thực chất và chắc chắn.TDU
Đình Uyên
Nguồn:
[1] Perkins, D. H. (2013), Economics of development, New York, W. W. Norton & Company: Chap 2
[2] World Development Indicatior https://data.worldbank.org/data-catalog/world-development-indicators
» Tin mới nhất:
» Các tin khác: