Góc học tập
15/10/2019 06:05:54 PM

NỀN KINH TẾ KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT_GÓC NHÌN VIỆT NAM [P1]

 

VietNam Digital Money Index 2019

Nền kinh tế không dùng tiền mặt sẽ giúp cho sự vận động của tiền tệ dưới hình thức thanh toán không dùng tiền mặt đáp ứng tốt hơn nhu cầu chuyển hóa giá trị của hàng hóa và dịch vụ so với dưới hình thức thanh toán bằng tiền mặt. Bài viết dưới đây nhằm giới thiệu thực tế này tại Việt Nam và vài điểm cần lưu ý

 

  1. Nền kinh tế không dùng tiền mặt là gì?

Theo Ngân hàng Trung ương: Tiền mặt theo nghĩa hẹp, đó là tiền do Ngân hàng Trung ương phát hành ra và nằm trong tay công chúng hay ngoài hệ thống ngân hàng. Còn theo nghĩa rộng nhất, tiền mặt có thể được hiểu là những thứ có thể sử dụng trực tiếp để thanh toán các giao dịch và bao gồm cả tiền gửi ngân hàng. Như vậy, trong trường hợp này khái niệm tiền mặt được dùng để chỉ dạng có khả năng thanh toán cao nhất của tài sản, bao gồm các đồng tiền do Ngân hàng Trung ương phát hành ra và được công chúng giữ để chi tiêu, tiền gửi ở tài khoản vãng lai hay tài khoản tiền gửi không kỳ hạn, có thể rút ra bất cứ lúc nào bằng cách viết séc.

Theo các Ngân hàng thương mại: Tiền mặt bao gồm các đồng tiền cất trong két sắt và số dư của họ tại Ngân hàng Trung ương. Việc sử dụng khái niệm nào là do bối cảnh

Theo Từ điển kinh tế học: Tiền mặt - là hình thức tiền tệ, theo đó, trong thời gian giao dịch, chức năng lưu thông và cất trữ giá trị được thực hiện mà không cần sự tham gia của các định chế tài chính trung gian đặc thù [1]

 

Thanh toán là việc thực hiện chi trả bằng tiền giữa các bên trong những quan hệ kinh tế nhất định. Tiền ở đây được hiểu là bất cứ cái gì được chấp nhận chung trong việc thanh toán để nhận hàng hóa hoặc dịch vụ hoặc trong việc trả nợ.

Thanh toán không dùng tiền mặt là cách thức thanh toán trong đó không có sự xuất hiện của tiền mặt mà việc thanh toán được thực hiện bằng cách trích chuyển trên các tài khoản của các chủ thể liên quan đến số tiền phải thanh toán.

Thanh toán không dùng tiền mặt còn được định nghĩa là phương thức thanh toán không trực tiếp dùng tiền mặt mà dựa vào các chứng từ hợp pháp như giấy nhờ thu, giấy ủy nhiệm chi, séc… để trích chuyển vốn tiền tệ từ tài khoản của đợn vị này sang tài khoản của đợn vị khác ở ngân hàng. Thanh toán không dùng tiền mặt gắn với sự ra đời của đồng tiền ghi sổ. [2]

 

Việc thanh toán không dùng tiền mặt mang lại nhiều hiệu quả trong nền kinh tế

Dưới góc độ nền kinh tế: (i) Sự vận động của tiền tệ dưới hình thức thanh toán không dùng tiền mặt đáp ứng tốt hơn nhu cầu chuyển hóa giá trị của hàng hóa và dịch vụ so với dưới hình thức thanh toán bằng tiền mặt. (2) Thanh toán không dùng tiền mặt là một hình thức vận động tiền tệ tiết kiệm và hiệu quả. (3) Thanh toán không dùng tiền mặt giúp tăng cường sự kiểm tra lẫn nhau giữa các cá nhân, các tổ chức kinh tế. Một trong những phương cách để thẩm định uy tín của một cá nhân, một tổ chức kinh tế làm ăn trên thị trường là việc xem xét tình hình thực hiện việc thanh toán của họ với các đối tác. (4) Thanh toán không dùng tiền mặt làm tăng nhanh tốc độ chu chuyển vốn cho nền kinh tế. (5) Thanh toán không dùng tiền mặt an toàn, thuận lợi, nhanh chóng và chính xác.

Dưới góc độ ngân hàng: (1) Thanh toán không dùng tiền mặt giúp cho ngân hàng giảm bớt nguy cơ mất khả năng thanh toán. (2) Nâng cao sức cạnh tranh cho ngân hàng qua việc nâng cao chất lượng dịch vụ thanh toán cho ngân hàng. (3) Tạo điều kiện cho Ngân hàng Trung ương tính toán và kiểm soát lượng tiền cung ứng cần thiết cho nền kinh tế. (4) Tạo nguồn thu nhập cho ngân hàng thông qua việc thu phí thanh toán. (5) Tạo nguồn vốn cho vay ngắn hạn.

Ngoài ra ưu điểm của thanh toán không dùng tiền mặt còn thể hiện ở chỗ nó khắc phục được các nhược điểm sau của thanh toán bằng tiền mặt: (1) Chi phí lớn trong việc in ấn, vận chuyển, kiểm đếm, bảo quản và thanh toán. (2) Làm cho một phần vốn của nền kinh tế không vận động vì các chủ thể thanh toán luôn phải giữ tiền bên mình. (3) Làm cho Nhà nước gặp khó khăn trong việc kiểm soát tiền tệ dẫn đến các hoạt động buôn lậu, rửa tiền, tham ô, tham nhũng khó bị kiểm soát tức là tạo điều kiện cho sự phát triển của hoạt động kinh tế ngầm. (4) Không an toàn trong khi vận chuyển và bảo quản. [3]

(Còn tiếp)

Đình Uyên

Nguồn

[1] https://vietnamfinance.vn/tien-mat-la-gi-lich-su-cua-tien-mat-20180504224213735.htm

[2] https://congthuong.vn/nen-kinh-te-khong-tien-mat-chu-de-chinh-tai-banking-vietnam-2019-119899.html

[3] https://tuoitre.vn/xa-hoi-khong-tien-mat-tiet-kiem-duoc-gi-cho-dat-nuoc-20190611011333588.htm

 

[4] https://www.citibank.com/icg/sa/digital_symposium/digital_money_index/