Góc học tập
14/08/2018 03:28:17 PM

Thách thức đối với nguồn lực lao động Việt Nam trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0

Trước thực trạng lao động của Việt Nam hiện nay cùng với làn sóng của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, mối
lo tụt hậu trình độ lao động ngày càng hiện hữu. Đây được xem là những thách thức không nhỏ đối với nền công nghiệp
Việt Nam nói riêng và cả nền kinh tế Việt Nam nói chung khi tác động của khoa học công nghệ ngày càng mạnh mẽ.
Việt Nam sẽ phải đứng trước nhiều vấn đề về chất lượng nguồn nhân lực trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.
Một là, những ưu thế về lực lượng lao động trẻ dồi dào và chi phí thấp của Việt Nam sẽ không còn là thế mạnh.
Theo ước tính của ILO có đến 86% lao động cho các ngành dệt may và giày dép của Việt Nam có nguy cơ cao mất việc
làm dưới tác động của những đột phá về công nghệ do cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Nguy cơ này có thể chuyển
thành con số thiệt hại không nhỏ khi các ngành như dệt may, giày dép đã tạo ra số lượng lớn việc làm cho lao động
trong nước. Trong 20 năm qua, tổng số lao động Việt Nam đã tăng thêm khoảng 19 triệu người, từ mức 35 triệu người
năm 1996 lên 54 triệu người năm 2016. Tuy nhiên, khi máy móc làm thay con người, sự dôi dư nguồn nhân lực sẽ trở
thành lực cản của quá trình phát triển trong tương lai.


Ngược lại, với ngành Công nghệ thông tin tại Việt Nam, theo báo cáo mới đây của Vietnamworks, nhu cầu nhân
sự ngành Công nghệ thông tin đang ở mức cao nhất trong lịch sử với gần 15.000 việc làm được tuyển dụng trong năm
2016. Ước tính sẽ có gần 80.000 sinh viên Công nghệ thông tin bước vào thị trường lao động trong hai năm, 2017 và
2018, tuy nhiên so với nhu cầu tính đến cuối năm 2018, Việt Nam vẫn sẽ thiếu khoảng 70.000 nhân lực về Công nghệ
thông tin. Nếu tính tới năm 2020, số nhân lực thiếu hụt sẽ lên tới hơn 500.000 người. Cùng với đó, các ngành khác như:
Điện - Điện tử, Cơ khí, Tự động hóa... cũng đang thiếu hụt nhân lực ngay trong thời điểm hiện tại và dự báo trong
tương lai, nguồn nhân lực các ngành này cũng chưa thể đáp ứng kịp nhu cầu thị trường lao động.


Hai là, trình độ chuyên môn kỹ thuật của lao động nước ta vẫn còn khoảng cách khá xa so với khu vực và thế
giới. Nhìn vào cơ cấu lao động theo nghề nghiệp, trong tổng số 54,51 triệu lao động của Việt Nam tính đến quý 1/2017
thì lao động có chuyên môn kỹ thuật chỉ chiếm 21,52% lực lượng lao động7. Như phần trên đã chỉ ra rất rõ, năng suất
lao động của người Việt Nam kém xa so với lao động ở các nước trong khu vực có cùng trình độ. Điều này đặt ra những
sức ép lên hiệu quả sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp Việt Nam, đồng thời cũng là bài toán cho các doanh
nghiệp cần nâng cao năng lực quản trị nhân lực trong thời gian tới.


Ba là, tay nghề và các kỹ năng mềm khác còn yếu: Theo số liệu của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, tính
đến quý IV/2016, cả nước có 1.110.000 người trong độ tuổi lao động thất nghiệp, trong đó có 471.000 người có chuyên
môn kỹ thuật (chiếm 42,43%). Một phần nguyên nhân là do cơ cấu cung – cầu của thị trường lao động bất hợp lý nhưng
một phần không nhỏ cũng là do lao động nước ta chưa đáp ứng được yêu cầu của các nhà tuyển dụng. Ngân hàng Phát
triển châu Á (ADB) đưa ra bảng xếp hạng chỉ số năng suất sáng tạo năm 2014 của lao động ở 24 nước châu Á, trong đó
Việt Nam xếp thứ 16/24, thậm chí thấp hơn cả Lào và Indonesia
 

» Các tin khác: