Góc học tập
17/06/2016 04:09:39 PM

Trào lưu khởi nghiệp_Lịch sử khởi nghiệp (P2)

Giới thiệu                                            

Trào lưu khởi nghiệp hiện nay trong toàn xã hội thật ra là đợt khởi nghiệp lần thứ hai trong đời sống kinh doanh Việt Nam đương đại. Lần đầu xuất hiện khoảng năm 1995, thời kỳ kinh tế Việt Nam mới mở cửa. Lúc ấy người viết bài đang làm việc cho một tờ báo kinh tế và tập thể làm báo lúc ấy đã hăng say cổ vũ cho việc xây dựng một tầng lớp doanh nhân Việt mới.

 

Một attitude tốt về tinh thần trách nhiệm, hợp tác, chấp nhận rủi ro, dấn thân, đóng góp lớn trong việc tạo ra sự khác biệt của nền kinh tế giữa các quốc gia... hơn các yếu tố mang tính định chế

 

 

Chọn một “Attitude”

 

Không có một từ tương đương để dịch chữ “attitude” sang tiếng Việt, chữ “thái độ” không chuyển hết được ý. Attitude như một chọn lựa sống, chọn lựa một tư thế nhìn nhân thế, nhìn nhân sinh, chọn lựa dấn thân...

 

Như một tu viện trưởng của dòng tu Biển Đức trong một bài giảng với các tu sĩ của mình đã nói: “Các con vào đây để làm gì? Những người thanh niên đẹp đẽ, giỏi giang, mạnh khỏe vào chôn giấu cuộc đời mình trong một tu viện để làm gì? Tất cả mọi mục tiêu đều không đáng, trừ khi các con nhận ra mình đang dấn thân vào một cuộc tìm kiếm vĩ đại giữa vũ trụ mênh mông này, đó là cuộc phiêu lưu để tìm kiếm Thiên Chúa!”.

 

Tương tự như vậy, tôi thấy thật đẹp đẽ khi nhìn hình ảnh của Steve Jobs dấn thân cả cuộc đời một cách nghiệt ngã để khám phá sự toàn hảo trong từng sản phẩm và khơi gợi những cảm xúc mới trong các sản phẩm của mình, rồi Mark Zuckerberg của Facebook, rồi Bill Gates...

 

Bởi một phần nhờ sự dấn thân của các doanh nhân này mà từ trống rỗng bỗng mọi thứ được tạo nên. Nhà cửa đàng hoàng để ở. Thức ăn ngon lành dễ dàng tìm thấy. Thuốc men để chữa bệnh. Máy bay để bay trên trời. Tàu bè để lội qua biển cả. Điện thoại để vừa nói vừa nhìn thấy mặt nhau giữa hai lục địa...

 

Phát biểu khi đến nhận giải Nobel kinh tế hồi năm 2006, Edmund Phelps là nhà kinh tế đầu tiên nhận một giải thưởng rất “vĩ mô” lại chỉ nói về attitude trong kinh doanh. Newsweek đã thắc mắc hỏi: Để làm cho nền kinh tế năng động, đổi mới, ai cũng nhắc đến thuế, luật lao động, vốn, trong khi ông chỉ khuyên nên nhìn vào văn hóa và não trạng của con người?

 

Phelps đáp: Vâng, thật kỳ cục khi chúng ta dành quá nhiều thời gian nói về các định chế kinh tế, nhưng lại không để chút chú ý nào về “attitude” và hỏi xem “attitude” có tác động nào đến thực hành kinh tế để tạo ra công ăn việc làm, năng suất lao động và tăng trưởng.

 

Theo khảo sát của chúng tôi, một “attitude” tốt về tinh thần trách nhiệm, hợp tác làm việc, chấp nhận rủi ro, dấn thân... đóng góp lớn trong việc tạo ra sự khác biệt của nền kinh tế giữa các quốc gia, hơn các yếu tố mang tính định chế như luật bảo vệ lao động hay trợ cấp thất nghiệp.

 

Nghiên cứu chỉ ra ít có người Pháp, Ý, Đức chọn các công việc mang tính thách thức năng lực, phải chịu trách nhiệm cao, phải đổi mới, phải giải quyết khó khăn, phải cạnh tranh... như người Mỹ hay Anh. Do đó, rõ ràng hai nền kinh tế sau năng động hơn gấp bội.

 

Còn ở nước ta, từ đợt khởi nghiệp hồi đầu thập niên 1990, chỉ mười năm sau, khoảng năm 2005, đã xuất hiện một “attitude” đáng lo âu: một số không ít doanh nhân do may mắn rơi đúng giai đoạn bong bóng của bất động sản và chứng khoán, cộng với các mối “quan hệ hậu trường”, đã trở nên hết sức phù phiếm.

 

Họ đua nhau xây lâu đài, xe hơi, người đẹp, những trò vung tiền ngông cuồng, xem tiền bạc và giàu sang như có thể lấy trong túi ra bất cứ lúc nào. Tất cả phải đợi đến cuộc sụp đổ hồi năm 2008, 2009 mới bắt đầu tỉnh thức.

 

Từ Meta tới Meta

 

Do đó, các “nhà khởi nghiệp” cần nhớ rằng ở những quốc gia có truyền thống lâu đời về kinh doanh thì hình thái hoạt động xã hội đặc biệt này được nâng lên đến tầm mức của “Đạo”. Đạo là đường. Nhà kinh doanh có sứ mệnh chính là mở đường để các năng lượng tựa như hư không tụ lại thành vật chất.

Thế giới kinh doanh hiện nay dành nhiều chú ý đến khái niệm “Meta-Business”. Đây không phải là một cách chơi chữ mà thật sự là một liên hệ về ý niệm xuất phát từ chữ Metaphysics (tức siêu hình học) vốn cấu thành từ chữ “meta ta physica", với “meta” hàm nghĩa ở phía sau, phía ngoài “physics”, tức những phạm trù nằm ngoài “vật lý” hay nằm ngoài cái hữu hình (vì vậy ta gọi là siêu hình).

 

Dường như trong kinh doanh, đặc biệt trong nền kinh doanh hiện đại, để giải quyết các vấn đề của nền kinh tế hữu hình, nhiều lúc phải bước ra khỏi lằn ranh của vật thể để sử dụng những quy luật của thế giới phi vật thể mới mong tìm ra đáp số.

 

Dường như người hoạt động trong thế giới vật thể lại phải đắm mình sâu vào thế giới ý niệm - phi vật thể - để sáng tạo ra vật thể. Đó là cội nguồn của các định danh mà kinh tế hiện đại đã bỏ nhiều công sức để khái quát, mô tả bằng nhiều hình ảnh, tên gọi khác nhau: nền kinh tế mới, kinh tế thông tin, kinh tế tri thức, kinh tế ý tưởng, kinh tế phi vật thể...

 

Dường như nền kinh tế mới sẽ được vận hành tốt hơn nếu người ta thông thạo hơn cách làm việc ở các thế giới “ngoài kinh tế”, đó có thể là thế giới của tri thức, của khoa học, của triết học, của văn hóa, của nghệ thuật...

 

Ở phương Tây, theo quan niệm Cơ Đốc giáo về kinh doanh, vốn góp phần tạo nên tinh thần của nhà tư bản, thì người ta chăm chỉ làm ra tài sản nhưng không phải để sử dụng nó, bởi vì họ biết con người không chiếm hữu được gì trên trần gian thoáng chốc này.

 

Tinh thần đó cũng tựa như câu hỏi của Trịnh Công Sơn: “Sống trong đời sống cần có một tấm lòng, để làm gì em biết không? Để gió cuốn đi, để gió cuốn đi”.

 

Tất cả rồi cũng chỉ có thế, tích tụ lên mọi thứ rồi thanh thản buông trả lại cho đời thôi. Đó là một “Attitude” mang đậm tính “MetaBusiness”TDU

 

                                                                                                                                  Đình Uyên

 

Nguồn:

http://tuoitre.vn/tin/tuoi-tre-cuoi-tuan/van-de-su-kien/chuyen-de/20160330/tu-metaphysics-toi-metabusiness/1073647.html