Góc học tập
18/07/2023 02:35:28 PM

Vay nợ của chính phủ

Tại sao chính phủ vay tiền?

Phần lớn thu nhập của chính phủ đến từ thuế. Ví dụ, người lao động nộp thuế thu nhập, mọi người nộp thuế GTGT đối với một số hàng hóa và các công ty nộp thuế dựa trên lợi nhuận kiếm được.

Về lý thuyết, thuế có thể trang trải tất cả chi tiêu của chính phủ. Nhưng nếu không đủ, chính phủ cần phải tăng thuế, cắt giảm chi tiêu hoặc đi vay. Nếu Chính phủ đánh thuế cao hơn có nghĩa là mọi người có ít tiền hơn để chi tiêu, các doanh nghiệp kiếm được ít lợi nhuận hơn, điều này có thể ảnh hưởng xấu đến việc làm và tiền lương. Và lợi nhuận thấp hơn cũng có nghĩa là các công ty phải trả ít thuế hơn. Vì vậy, các chính phủ thường đi vay để thúc đẩy nền kinh tế. Chính phủ cũng đi vay để trả cho các dự án lớn - chẳng hạn như đường sắt và đường bộ mới - với hy vọng sẽ giúp ích cho nền kinh tế.

Chính phủ vay tiền như thế nào?

Chính phủ vay tiền bằng cách bán các sản phẩm tài chính được gọi là trái phiếu. Trái phiếu là một lời hứa trả tiền trong tương lai. Hầu hết các trái phiếu được người đi vay thanh toán lãi định kỳ trong suốt thời gian tồn tại của trái phiếu. Trái phiếu chính phủ Vương quốc Anh - được gọi là "trái phiếu chính phủ" - thường được coi là rất an toàn, ít rủi ro tiền sẽ không được hoàn trả. Trái phiếu chính phủ chủ yếu được mua bởi các tổ chức tài chính ở Anh và nước ngoài, chẳng hạn như quỹ hưu trí, quỹ đầu tư, ngân hàng và công ty bảo hiểm. Ngân hàng Trung ương Anh trước đây cũng đã mua trái phiếu chính phủ trị giá hàng trăm tỷ bảng Anh để hỗ trợ nền kinh tế, thông qua một quá trình gọi là "nới lỏng định lượng".

Chính phủ vay bao nhiêu tiền?

Số tiền chính phủ vay thay đổi theo từng tháng. Chẳng hạn, khi mọi người nộp tờ khai thuế vào tháng Giêng, họ thường trả một phần lớn hóa đơn thuế hàng năm trong một lần, vì vậy chính phủ nhận thấy số tiền thu vào tăng vọt. Vì vậy, sẽ hữu ích hơn nếu xem xét cả năm hoặc từ đầu năm đến nay. Trong năm tài chính 2022-23, chính phủ Anh vay 134,1 tỷ bảng Anh. Con số này cao hơn khoảng 12 tỷ bảng so với năm trước. Vào tháng 5, chính phủ đã vay 20 tỷ bảng Anh, đây là con số vay cao thứ hai trong tháng 5 kể từ khi hồ sơ bắt đầu vào năm 1993. Tổng số tiền chính phủ nợ được gọi là nợ quốc gia. Nó hiện có giá khoảng 2,57 nghìn tỷ bảng Anh. Con số đó tương đương với giá trị của tất cả hàng hóa và dịch vụ được sản xuất ở Vương quốc Anh trong một năm, được gọi là tổng sản phẩm quốc nội, hay GDP. Mức hiện tại đó cao hơn gấp đôi so với mức được thấy từ những năm 1980 cho đến cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008. Sự kết hợp của sự sụp đổ tài chính và đại dịch Covid đã đẩy khoản nợ của Vương quốc Anh từ mức thấp lịch sử đó lên mức hiện tại. Nhưng so với quy mô của nền kinh tế, nợ ngày nay vẫn còn thấp so với phần lớn thế kỷ trước, như đã trình bày ở trên, và cũng như so với một số nền kinh tế hàng đầu khác.

Tại sao việc vay nợ của chính phủ lại quan trọng?

Nợ quốc gia càng lớn, chính phủ càng phải trả lãi nhiều hơn. Một số nhà kinh tế lo ngại chính phủ đang vay mượn quá nhiều với chi phí quá lớn. Những người khác cho rằng vay thêm giúp nền kinh tế phát triển nhanh hơn - tạo ra nhiều doanh thu thuế hơn trong thời gian dài. Cơ quan dự báo kinh tế chính thức của chính phủ, Văn phòng Trách nhiệm Ngân sách (OBR), đã cảnh báo rằng nợ công có thể tăng cao khi dân số già đi và thu nhập từ thuế giảm. Ở một quốc gia có dân số già, tỷ lệ người trong độ tuổi lao động giảm xuống, nghĩa là chính phủ thu ít thuế hơn trong khi trả nhiều tiền lương hưu hơn. OBR cho biết nợ có thể tăng lên hơn 300% GDP vào năm 2070. Nó cũng cho biết biến đổi khí hậu đặt ra rủi ro "đáng kể" đối với tài chính của chính phủ.

Sự khác biệt giữa thâm hụt chính phủ và nợ là gì?

Thâm hụt là khoảng cách giữa thu nhập của chính phủ và số tiền mà nó chi tiêu. Khi một chính phủ chi tiêu ít hơn thu nhập của mình, Chính phủ có thặng dư. Nợ là tổng số tiền mà chính phủ nợ đã tích lũy qua nhiều năm. Nó tăng lên khi thâm hụt và giảm xuống trong những năm thặng dư.

Nguồn: How much money is the UK government borrowing, and does it matter? - BBC News