Góc học tập
18/10/2016 09:01:21 PM

Các nhân tố ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái

* Sự tương quan về mức độ lạm phát của hai đồng tiền có liên quan

Khi lạm phát trong nước tăng (giảm) một cách tương đối so với lạm phát của một nước khác thì giá trị của đồng ngoại tệ sẽ có xu hướng tăng (giảm) tương ứng. Do khi tỷ lệ lạm phát trong nước cao hơn lạm phát ở nước ngoài, hàng hóa trong nước sẽ trở nên đắt đỏ hơn so với hàng hóa nước ngoài. Điều này dẫn đến sự gia tăng nhu cầu hàng hóa ngoại nhập và sụt giảm nhu cầu hàng hóa nội địa. Sự thay đổi nhu cầu hàng hóa này làm tăng cầu và giảm cung ngoại tệ. Kết quả là ngoại tệ lên giá so với nội tệ hay tỷ giá gia tăng.

Ví dụ: Xem xét tỷ giá giữa đồng euro Châu Âu và đôla Mỹ. Giả sử rằng tại Mỹ, cung đôla Mỹ tăng một cách tương đối so với cầu về đôla. Điều này sẽ gây ra lạm phát tại Mỹ. Do đó, giá cả của hàng hóa dịch vụ tại Mỹ sẽ tăng một cách tương đối so với giá cả hàng hóa và dịch vụ tại Châu Âu. Người Đức sẽ nhập khẩu từ Mỹ ít hơn và cung về euro tại Mỹ sẽ giảm xuống. Đường cung dịch chuyển sang trái. Người lại, người Mỹ sẽ nhập khẩu từ Đức nhiều hơn và cầu về euro Châu Âu sẽ tăng lên và đường cầu sẽ dịch chuyển sang phải. Tỷ giá cân bằng mới sẽ tăng lên.

Như vậy, lạm phát của Mỹ tăng so với lạm phát của Đức dẫn đến sự sụt giảm một cách tương đối của USD so với Euro hay sự tăng giá một cách tương đối của Euro so với USD.

* Sự tương quan giữa cung và cầu ngoại hối trên thị trường

Các nhân tố ảnh hưởng đến cung – cầu ngoại hối có thể gồm:

- Tình hình dư thừa hay thiếu hụt của cán cân thanh toán quốc tế. Nếu cán cân thanh toán quốc tế dư thừa thì có thể dẫn đến khả năng cung ngoại hối lớn hơn cầu ngoại hối. Ngược lại, thì cầu ngoại hối lớn hơn cung ngoại hối.

- Thu nhập thực tế (tức mức độ tăng GNP thực tế) tăng lên sẽ làm cho nhu cầu về hàng hóa và dịch vụ nhập khẩu, do đó làm cho nhu cầu ngoại hối để thanh toán hàng nhập khẩu tăng lên. Những nhu cầu ngoại hối bất thường tăng lên do thiên tai, hạn hán, bão lụt, mất mùa, chiến tranh,… cũng như do nạn buôn lậu hàng nhập khẩu gây ra.

* Nhân tố lãi suất

Sự chênh lệch về mức lãi suất thực giữa hai quốc gia tác động đến tỷ giá. Nếu lãi suất trong nước tăng tương đối so với lãi suất ngoại tệ thì tài sản tài chính nội địa trở nên hấp dẫn các nhà đầu tư hơn tài sản tài chính nước ngoài. Điều này khiến các nhà đầu tư nước ngoài phải tái cấu trúc lại danh mục đầu tư đưa đến hệ quả là dòng vốn chảy ra khỏi thị trường vốn nước ngoài và chảy vào thị trường vốn nội địa. Sự thay đổi các dòng vốn đầu tư này sau đó cũng được chuyển dịch sang thị trường ngoại hối làm giảm cầu và tăng cung ngoại tệ. Kết quả là đồng tiền trong nước lên giá so với ngoại tệ hay tỷ giá giảm.

Ví dụ: Khi lãi suất thực của Mỹ tăng một cách tương đối so với lãi suất của Anh (các yếu tố khác không đổi) thì người dân của cả hai nước sẽ chuyển đổi từ euro sang các chứng khoán có mệnh giá ghi bằng đôla Mỹ để tìm kiếm một mức lãi suất cao hơn. Điều này dẫn đến việc giá euro tính bằng đôla Mỹ sẽ giảm nếu không có sự tác động của chính phủ.

* Sự can thiệp của Chính phủ và Ngân hàng trung ương

Ngân hàng trung ương có thể can thiệp vào thị trường ngoại hối bằng cách bán ra hoặc mua vào ngoại tệ với khối lượng lớn nhằm làm thay đổi quan hệ cung cầu ngoại tệ, từ đó tác động đến tỷ giá nhằm đạt mục tiêu chính sách tiền tệ của Ngân hàng trung ương.

+ Mua bán ngoại hối trên thị trường: Thông thường, đó là hoạt động của NHTW trên thị trường ngoại hối thông qua việc mua bán đồng nội tệ nhằm duy trì một tỷ giá cố định hay ảnh hưởng làm cho tỷ giá thay đổi đạt tới một mức nhất định theo mục tiêu đã đề ra. Để tiến hành can thiệp, buộc NHTW phải có một lượng dự trữ  ngoại hối đủ mạnh. Hơn nữa các hoạt động can thiệp trực tiếp của NHTW tạo ra hiệu ứng thay đổi cung ứng tiền trong lưu thông, có thể tạo ra áp lực lạm phát hay thiểu phát không mong muốn cho nền kinh tế; chính vì vậy đi kèm theo hoạt động can thiệp trực tiếp, NHTW thường phải sử dụng thêm một nghiệp vụ thị trường mở để hấp thụ lượng dư cung hay bổ sung phần thiếu hụt tiền tệ trong lưu thông. Do có những hạn chế nhất định, nên các NHTW của các nước phát triển đã dần dần chuyển từ can thiệp trực tiếp sang can thiệp gián tiếp mà chủ yếu là thông qua công cụ lãi suất tái chiết khấu.

+ Biện pháp kết hối: là việc chính phủ quy định đối với các thể nhân và pháp nhân có nguồn thu ngoại tệ phải bán một tỷ lệ nhất định trong một thời hạn nhất định cho các tổ chức được phép kinh doanh ngoại hối. Mục đích là nhằm tăng cung ngoại tệ tức thời để đáp ứng nhu cầu ngoại tệ cho thị trường, hạn chế hành vi đầu cơ và giảm áp lực phá giá nội tệ.

+ Qui định hạn chế đối tượng được mua ngoại tệ, hạn chế mục đích sử dụng ngoại tệ, quy định hạn chế số lượng mua ngoại tệ. Tất cả các biện pháp này đều nhằm mục đích giảm cầu ngoại tệ, hạn chế đầu cơ và có tác động giữ cho tỷ giá ổn định.