Góc học tập
18/07/2023 11:06:30 PM

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN TỔNG CUNG AS

 

Một đường tổng cung cho sẵn chỉ ra mối quan hệ giữa mức giá và mức sản lượng thực tế, những thứ khác như nhau. Nhưng khi một trong những điều này thay đổi, thì đường tổng cung dịch chuyển.

Ba nhân tố của tổng cung được liệt kê bên dưới:

1/ Giá nguyên liệu đầu vào

Giá đầu vào hoặc nguồn lực – sẽ được phân biệt rõ với giá đầu ra tạo nên mức giá – là một phần chính trong chi phí sản xuất của mỗi sản phẩm, và vì vậy là nhân tố quyết định của tổng cung. Những nguồn lực này có thể ở trong nước hoặc nhập khẩu.

Giá nguồn lực trong nước: Mức lương nhân công chiếm đến 75% chi phí sản xuất của doanh nghiệp. Nếu những nhân tố khác không đổi, sự cắt giảm trong mức lương giảm chi phí sản xuất của mỗi sản phẩm. Vì vậy đường tổng cung dịch chuyển sang phải. Sự tăng lương dịch đường tổng cung sang trái. Ví dụ: Cung lao động tăng do nhập cảnh tăng. Lương nhân công và chi phí sản xuất trên mỗi sản phẩm giảm, làm đường AS dịch chuyển sang phải. Cung lao động giảm bởi sự gia tăng trong thu nhập trợ cấp, làm cho những công nhân lớn tuổi lựa chọn về hưu sớm. Mức lương và chi phí sản xuất tăng, làm đường AS dịch chuyển sang trái.

Tương tự, đường tổng cung dịch chuyển khi giá đất đai và các nguồn vốn tư bản thay đổi. Ví dụ:

- Giá máy móc và thiết bị giảm do sự giảm giá sắt thép và các thành phần điện tử. Chi phí sản xuất trên mỗi sản phẩm giảm, làm đường AS dịch chuyển sang phải.

- Nguồn cung của các loại nguồn lực được mở rộng thông qua sự phát minh của các khoáng thể mới, sự màu mỡ của đất đai, hoặc cải tiến kỹ thuật có thể chuyển các nguồn lực không thể sử dụng (ví dụ, đất sa mạc) thành những nguồn lực có giá trị (đất sản xuất). Giá của đất đai giảm xuống, chi phí sản xuất trên mỗi sản phẩm giảm, làm đường AS dịch chuyển sang phải.

Giá của nguồn lực nhập khẩu Cũng như nhu cầu của người nước ngoài đối với hàng hóa Mỹ góp phần tạo nên tổng cầu của hàng hóa Mỹ, những nguồn lực nhập khẩu từ nước ngoài (ví dụ như dầu, thiếc, cao su) cũng được thêm vào tổng cung của Mỹ. Những nguồn lực này – dù ở trong nước hay nhập khẩu – thường làm giảm chi phí sản xuất. Sự sút giảm trong giá nguồn lực nhập khẩu vào Mỹ sẽ làm tăng tổng cung ở Mỹ, trong khi sự tăng giá sữ làm giảm tổng cung.

Một ví dụ điển hình về sự ảnh hưởng của thay đổi mức giá nguồn lực nhập khẩu có thể làm thay đổi tổng cung đó là ví dụ về giá dầu những năn 1970. Vào thời điểm đó, một nhóm các quốc gia sản xuất dầu gọi là tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ OPEC đã đồng ý với nhau trong việc cắt giảm sản lượng để tăng giá dầu. Giá dầu tăng gấp 10 lần mà OPEC đã đạt được trong suốt những nam 1970 đã làm tăng chi phí sản xuất và làm đường tổng cung ở Mỹ dịch sang trái. Ngược lại, sự giảm giá dầu giữa thập niên 80 đã làm đường tổng cung ở Mỹ dịch chuyển sang phải. Vào

năm 1999, OPEC lại tiếp tục điều chỉnh làm tăng giá dầu, và vì vậy chi phí sản xuất cho một số doanh nghiệp ở Mỹ bao gồm các doanh nghiệp hàng không và các công ty vận chuyển như fedex hoặc UPS tăng lên. Những thay đổi gần đây trong việc tăng giá dầu là do tăng trong lượng cầu thay vì tăng trong sản lượng của OPEC. Nhưng cần lưu ý răng, cho dù là lý do như thế nào, sự

gia tăng giá dầu và các nguồn lực khác làm thay đổi phí sản xuất và giảm tổng cung.

Sự thay đổi trong tỷ giá cũng là một trong những nhân tố có thể làm thay đổi giá của nguồn lực nhập khẩu. Giả sử đồng đô-la tăng giá, cho phép các doanh nghiệp Mỹ có thể mua nhiều ngoại tệ hơn với mỗi đồng đô-la. Điều này có nghĩa rằng những người sản xuất trong nước sẽ trả ít đồng đô-la hơn để mua những nguồn lực nhập khẩu. Doanh nghiệp Mỹ sẽ phản ứng bằng cách tăng

sản lượng nhập khẩu của những nguồn lực nước ngoài, vì vậy giảm chi phí sản xuất của họ tại mỗi mức sản lượng. Sự cắt giảm chi phí sản xuất sẽ làm đường tổng cung dịch chuyển sang phải.

Sự giảm giá của đồng đô-la sẽ có ảnh hưởng ngược lại, và nó sẽ làm đường tổng cung dịch chuyển sang trái.

2/Năng suất lao động

Nhân tố quan trọng thứ hai trong tổng cung đó là năng suất lao động, là sự đo lường mối quan hệ giữa mức sản lượng thực tế của một quốc gia và lượng nhân lực dùng để sản xuất sản lượng đó. Năng suất là sự đo lường sản lượng thực tế trung bình, hoặc sản lượng thực tế trên mỗi đơn vị

đầu vào: Năng suất = tổng sản lượng đầu ra/ tổng sản lượng đầu vào

 Bằng cách giảm phí sản xuất trên mỗi sản lượng, sự gia tăng năng suất làm đường tổng cung dịch chuyển sang phải. Nhân tố chính trong gia tăng năng suất, đó là tiến bộ trong công nghệ kỹ thuật, thường là những nhà máy hoặc thiết bị cũ được thay thế bởi những thiết bị mới. Một vài nhân tố khác có thể làm tăng năng suất như nguồn nhân lực được đào tạo và có tay nghề cao, cải thiện loại hình doanh nghiệp,  và sự tái phân bổ nguồn lao động từ năng suất thấp sang năng suất cao.

Ngược lại, sự giảm năng suất lao động làm tăng chi phí sản xuất trên mỗi sản lượng, và vì vậy làm giảm tổng cung, đường tổng cung dịch sang trái.

3/Môi trường tổ chức pháp luật

- Những thay đổi trong môi trường tổ chức pháp luật trong đó các doanh nghiệp đang hoạt động là nhân tố cuối cùng trong tổng cung. Những thay đổi đó có thể làm thay đổi chi phí sản xuất trên mỗi sản lượng, và vì vậy làm dịch chuyển đường tổng cung. Hai thay đổi trong loại hình này đó là (1) thay đổi mức thuế và khoảng trợ cấp, và (2) thay đổi trong các quy định pháp luật.

Thuế doanh nghiệp và các khoảng trợ cấp: Mức thuế doanh nghiệp cao, như thuế bán hàng, thuế thu nhập, làm tăng chi phí sản xuất trên mỗi sản lượng và giảm tổng cung giống như sự tăng mức lương nhân công. Sự gia tăng trong mức thuế phải trả của các doanh nghiệp làm tăng chi phí sản xuất trên mỗi sản lượng, và làm đường tổng cung dịch sang trái.

Tương tự, các khoản trợ cấp của doanh nghiệp – tiền mặt hoặc cắt giảm thuế - làm giảm chi phí sản xuất trên mỗi sản lượng và tăng tổng cung. Ví dụ, chính phủ trợ cấp cho những doanh nghiệp sử dụng kết hợp ethnol (chiết suất từ bắp) với xăng dầu để làm tăng cung xăng dầu ở Mỹ. Điều này làm giảm chi phí sản xuất trên mỗi sản lượng trong sản xuất xăng tổng hợp. Nếu những khoản trợ cấp này được thành công, thì đường tổng cung sẽ dịch sang phải

- Quy định của chính phủ: Thông thường các doanh nghiệp rất tốn kém khi phải giải quyết các vấn đề liên quan đến quy định của chính phủ. Nhiều quy định sẽ dẫn đến sự gia tăng trong chi phí sản xuất trên mỗi sản lượng, và làm đường tổng cung dịch sang trái. Những người ủng hộ bãi bỏ các quy định khẳng định rằng, bằng cách tăng tính hiệu quả và giảm bớt các thủ tục hành chính liên quan đến các quy định, bãi bỏ quy định sẽ làm giảm chi phí sản xuất trên mỗi sản lượng và dịch chuyển đường tổng cung sang phải. Những nhà kinh tế học khác thì chưa khẳng định như vậy. Sự bãi bỏ quy định gây ra các thao túng trong kế toán, độc quyền hóa, và thất bại trong kinh doanh thì thường sẽ làm đường AS dịch chuyển sang trái thay vì sang phải.

Phạm Thị Thùy Miên