AEC với việc tự  do dịch chuyển hàng hóa, dịch vụ  trong khu vực ASEAN sẽ  khuyến khích các hoạt động kinh doanh và đầu tư lớn hơn ở khu vực. Đầu tư trực tiếp nước ngoài gia tăng và các hoạt động kinh tế  ở  khu vực sẽ  làm gia tăng nhu cầu tài chính và bảo hiểm của ASEAN. Các doanh nghiệp Việt Nam sẽ  có cỏ  hội đầu tư sản xuất kinh doanh, dịch vụ  nhiều hơn  ở  các nước khác trong ASEAN. Mặt khác, AEC tạo lập một khu vực thị trường và sản xuất thống nhất, dẫn đến kinh tế của nhiều nước trở nên phồn vinh hơn, làm tăng số  người tiêu dùng trung lưu với thu nhập cao là những khách hàng tiềm năng của các doanh nghiệp. Tham gia vào AEC, thị trường xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sẽ  ngày càng mở  rộng, có cơ hội thu hút nhiều vốn FDI, đặc biệt từ  các nước có nền kinh tế  phát triển cao hơn như Singapore,  Malaysia. ASEAN hiện là đối tác thương mại quan trọng hàng đầu của Việt Nam và là động lực giúp Việt Nam duy trì tốc độ tăng trưởng và xuất khẩu trong nhiều năm qua. Quan hệ thương mại giữa Việt Nam và ASEAN có mức tăng trưởng cao. So với năm 2002, thương mại hai chiều  Việt Nam và ASEAN năm 2013 đã tăng hơn 5 lần, chiếm gần 20% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của cả  nước; nhịp độ  tăng trưởng xuất khẩu trung bình sang ASEAN đạt 28,4%/năm và nhập khẩu đạt 27%/năm trong giai đoạn 2002 – 2013. Thời gian qua, cán cân thương mại của Việt Nam với khối ASEAN đã có sự  thay đổi rõ rệt.  Năm 2011, kim ngạch xuất, nhập khẩu của Việt Nam sang khối các nước ASEAN tương ứng là 13,5 tỷ USD và 20,9 tỷ USD thì con số này của năm 2013 là 18,4 tỷ USD và 21,3 tỷ USD. Điều này thể hiện khoảng cách giữa xuất và nhập của Việt Nam đã được rút ngắn và con số xuất khẩu cũng tăng vọt. Dự  báo trước thềm AEC, xuất khẩu của Việt Nam sang ASEAN sẽ  tiếp tục  tang  trưởng  ổn định nhờ  được hưởng ưu đãi thuế  quan với tổng số  trên 99% dòng thuế  của  ASEAN-6 là 0% theo Hiệp định ATIGA. Đây là thời điểm để  các DNNVV hết sức  linh hoạt, nhạy bén, sớm nhận diện và nắm bắt những lợi ích tiềm năng từ AEC để thúc đẩy khả năng tăng quy mô kinh tế không chỉ khối thị trường này mà còn với các thị trường khác; trong đó có các thị trường ASEAN đã ký các Hiệp định thương mại tự  do  (FTA) như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, Australia và New Zealand. 

Trong cơ cấu xuất khẩu của Việt Nam sang ASEAN những năm qua, có thể thấy hai mặt hàng xuất khẩu có kim ngạch và tỷ  trọng lớn nhất là dầu thô (khoảng 40%), gạo (trên 10%). Như vậy có thể  thấy rằng xuất khẩu của Việt Nam sang ASEAN chủ  yếu là nông sản, hải sản và khoáng sản thô. Những mặt hàng nông sản, hải sản và khoáng sản thô tuy được hưởng thuế nhập khẩu ưu đãi CEPT tại các nước nhập khẩu nhưng do có giá trị  thấp, giá cả  phụ  thuộc vào biến động trên thế  giới, nên kim ngạch xuất khẩu không ổn định.