Góc học tập
18/05/2019 04:29:04 PM

Dữ liệu lớn và cách mạng giáo dục

Đào tạo đại học là một khái niệm đề cập đến việc dạy các kỹ năng thực hành nghề nghiệp hay kiến thức liên quan đến một lĩnh vực cụ thể, dể người học lĩnh hội và nắm vững tri thức, kỹ năng, nghề nghiệp một cách có hệ thống để thích nghi với cuộc sống và khả năng đảm nhận được một công việc nhất định (Hà Văn Hội, 2012). Các hình thức đào tạo đại học phân loại khá phổ biến và đa dạng theo nhiều tiêu chí khác nhau. Tuy nhiên, theo tiêu chí hệ đào tạo thì đào tạo đại học gồm có đào tạo chính quy và tại chức. Hiện nay, các trường đào tạo ở đất nước ta đang thực hiện chủ yếu giáo dục theo hình thức cơ bản Thầy giảng, trò nghe, ghi chép và trả lời”. Phương thức giáo dục truyền thống này yêu cầu giảng viên và sinh viên phải trực tiếp tham gia vào quá trình học tập. Mặc dù có ưu thế là tham gia trực tiếp và nắm bắt rõ được quá trình học tập, tiếp thu và phản hồi phương pháp giảng dạy của từng cá nhân tham gia. Tuy nhiên, phương pháp giáo dục truyền thông này cũng tồn tại những bất cập trong xu hướng công nghệ hiện nay đó là: sự thụ động của người học, sự thiếu linh hoạt và sáng tạo trong hoạt động giảng dạy.

Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang diễn ra từ những năm 2000 gọi là cuộc cách mạng số, thông qua các công nghệ như Internet vạn vật (IoT), trí tuệ nhân tạo (AI), thực tế ảo (VR), tương tác thực tại ảo (AR), mạng xã hội, điện toán đám mây, di động, phân tích dữ liệu lớn (SMAC)... để chuyển hóa toàn bộ thế giới thực thành thế giới số. Năm 2011, một từ khóa mới là “Công nghiệp 4.0” (Industrie 4.0) bắt đầu được hình thành từ Hội chợ triển lãm Hannover ở Đức đề cập đến công nghệ thông tin trong quá trình tự động hóa sản xuất. Với chiến lược công nghệ cao, CMCN 4.0 giúp điện toán hóa ngành sản xuất mà không cần sự tham gia của con người. Cho đến hiện nay, Công nghiệp 4.0 đã vượt ra khỏi khuôn khổ nước Đức, và được sự ủng hộ của nhiều nước trên thế giới trong đó có Việt Nam, tạo nên cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư ở thế kỷ XXI này. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư tác động mạnh mẽ trên nhiều lĩnh vực, với sự xuất hiện của robot có trí tuệ nhân tạo mang lại nhiều ứng dụng trong xã hội. Nhờ công nghệ AI, người máy làm việc càng thông minh, có khả năng ghi nhớ, học hỏi vô biên, trong khi khả năng đó ở con người càng già càng yếu đi. Ưu điểm làm việc 24/24, không cần trả lương, đóng thuế, bảo hiểm… của robot cũng đang đe dọa đến sự tương quan trong việc sử dụng lao động là người thật hay người máy. Kéo theo những thay đổi tất yếu của hầu hết các lĩnh vực, trong đó có giáo dục. Những khái niệm về lớp học ảo, thầy giáo ảo, thiết bị ảo đã và đang trở thành xu thế phát triển tất yếu trong đào tạo giáo dục. Do đó, đào tạo đại học cũng phải có những thay đổi thích ứng về hình thức đào tạo và phương pháp giảng dạy phải được lựa chọn phù hợp để chủ động đón nhận và hòa nhập vào cuộc cách mạng công nghệ 4.0.

Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 diễn ra ở thế kỷ XXI là cơ sở tạo ra toàn cầu hóa trong giáo dục đại học sẽ làm thay đổi bản chất của trường đại học truyền thống, tạo điều kiện cho đại chúng hóa giáo dục đại học phát triển. Và quá trình toàn cầu hóa đó vừa tạo ra cơ hội hợp tác nhưng cũng tạo ra sự cạnh tranh, những thách thức không nhỏ với ngành giáo dục đại học. Trong cuộc cách mạng công nghiệp thứ tư, những yếu tố mà các nước như Việt Nam đã và đang tự coi là có ưu thế như lực lượng lao động thủ công trẻ, dồi dào sẽ không còn là thế mạnh nữa, thậm chí bị đe dọa nghiêm trọng. Trong tương lai không xa, các lao động có thể bị thất nghiệp hoặc mất việc làm, bởi những lĩnh vực mà công nghệ robot có thể tác động tới trải dài từ dệt may, dịch vụ, giải trí cho đến y tế, giao thông, giáo dục. Nếu như trong các cuộc cách mạng công nghiệp trước đây, tự động hóa đã khiến nhiều việc tay chân bị thay thế bởi máy móc, thì nay kết hợp với các tiến bộ mới như trí tuệ nhân tạo, một viễn cảnh máy móc sẽ thay thế hoàn toàn sức lao động của con người đang hiển hiện trước mắt. Vì thế nên có thể thấy rõ ràng rằng dù là việc chân tay hay trí óc, rất nhiều nghề nghiệp sẽ bị thay thế dần bởi công nghệ mới. Trên góc nhìn lạc quan, các chuyên gia cho hay CMCN 4.0 sẽ mở ra một tương lai tốt đẹp bởi sức lao động của con người được giải phóng để theo đuổi những công việc sáng tạo, thú vị hơn. Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định sẽ có khoảng 60% lao động trẻ đang học những nghề mà trong 20 năm tới sẽ không còn tồn tại. Viễn cảnh thất nghiệp hàng loạt là không thể tránh khỏi, tỷ lệ phân chia giàu nghèo giữa các nước sẽ rõ rệt, tội phạm công nghệ gia tăng, đặc biệt hơn là chiến tranh sử dụng công nghệ cao…

» Các tin khác: