Góc học tập
15/11/2016 05:02:17 PM

Vì sao M&A thị trường bán lẻ sôi động (P2)

Giới thiệu                                            

Các vụ mua bán - sáp nhập gần đây đang làm náo động thị trường bán lẻ và được tiếp nhận dưới nhiều góc nhìn, phản ứng khác nhau. Cùng với nỗi sợ bị thâu tóm là tâm lý lo ngại hàng Việt bị đẩy ra khỏi quầy kệ trong siêu thị.

 

 

Vì sao các công ty châu Âu (Metro, Casino) lại nhường chỗ cho châu Á (Thái Lan) trong lĩnh vực bán lẻ tại Việt Nam?

 

Thị trường bán lẻ của Việt Nam còn rất manh mún dù đang trong giai đoạn phát triển nhanh. Phần lớn các tập đoàn bán lẻ tầm cỡ thế giới đều chưa muốn vào Việt Nam ngay. Với Metro hay Casino, mười mấy năm đầu tư phát triển ở Việt Nam như vậy là rất chậm xét về doanh thu và độ phủ thị trường.

Big C sau 18 năm mới đạt được doanh số 586 triệu euro/năm trên toàn bộ lãnh thổ Việt Nam, như vậy là không cao. Và Big C hay Metro là những công ty bán lẻ lớn nhất ở Việt Nam rồi. Đối với những tập đoàn bán lẻ khổng lồ, thị trường Việt Nam còn rất nhỏ để họ tham gia.

Chưa phải là sân chơi của các ông lớn toàn cầu, nhưng Việt Nam vẫn là chỗ tốt cho các ông lớn trong khu vực đầu tư. Thế nên chúng ta mới thấy người Thái đang ở đây, người Singapore đang ở đây, người Hàn Quốc đang ở đây và dĩ nhiên cả người Nhật Bản cũng đang tìm cách mở rộng. Đây là một cuộc đua thật sự của các ông lớn khu vực. Và những “người đến sau” nhưng muốn lấy thị trường nhanh đang phải trả giá cao đến mức gần như hoang tưởng. Ví dụ Casino khi bán Big C lên tới những 34,4 lần EBIT (lợi nhuận trước thuế và lãi suất) là cực kỳ cao theo bất cứ tiêu chuẩn nào.

Cuộc đua này có lẽ sẽ không kết thúc sớm. Sự hào hứng vẫn còn. Nhào theo cuộc đua này là rất nhiều “tay chơi” của Việt Nam. Mục đích của phần lớn các “tay chơi” địa phương này là đẩy doanh thu lên càng cao càng tốt, càng nhanh càng tốt. Và một ngày nào đó bán lại cho các đại gia khu vực hoặc đại gia toàn cầu để kiếm lợi nhanh. Dĩ nhiên để làm được điều đó là rất khó vì ngành này đầu tư rất lớn và khả năng thua lỗ đặc biệt cao.

 

Và chúng ta nên làm gì lúc này?

 

Chúng ta phải học hỏi và lớn lên thôi. Làm cái gì mà người mua, dù là người Việt hay nước nào, họ bỏ tiền ra (thứ mà họ đổ mồ hôi sôi nước mắt mới có) họ cảm thấy xứng đáng. Nếu chưa làm được thì tìm cách mà làm, đi học, đi làm thuê, nghiên cứu, tìm tòi, thử nghiệm rồi sẽ ra. Đứng đó mà run sợ chỉ có chết.

Cơ quan quản lý cạnh tranh cần điều tra các vụ M&A xem có ảnh hưởng bất lợi đến người tiêu dùng hay không. Vì những cơ quan quản lý cạnh tranh là cơ quan của nhà nước, nó có chức năng bảo vệ người tiêu dùng.

Một vụ M&A có thể có lợi mà cũng có thể có hại cho xã hội. Có lợi ở chỗ thỉnh thoảng các vụ sáp nhập này giúp tiết kiệm chi phí vì có thể quản lý nguồn lực kinh doanh tối ưu hơn. Nhưng có hại ở chỗ các công ty có thị phần lớn sáp nhập với nhau sẽ tạo ra các công ty có thị phần quá lớn. Khi có thị phần quá lớn, họ có thể điều khiển được cuộc chơi cạnh tranh, có thể tăng giá bán trên thị trường. Thế nên các cơ quan cạnh tranh thường phải vào cuộc mỗi khi có những vụ M&A như vậy. Các cơ này phải điều tra, phải đưa các công ty kia ra tòa và chứng minh được việc sáp nhập sẽ gây hại cho xã hội trước tòa. Việc chứng minh này không dễ dàng và nhiều khi các cơ quan quản lý cạnh tranh bị thua cuộc. Đó là cách làm của các nước phát triển. Còn ở Việt Nam chưa có vụ nào như vậy.

 

Đình Uyên

Nguồn:

http://tuoitre.vn/tin/tuoi-tre-cuoi-tuan/van-de-su-kien/chuyen-de/20160514/don-gian-la-vi-kiem-tien-duoc/1100302.html

» Các tin khác: