Góc học tập
18/10/2019 10:51:12 AM

Các yếu tố thay thế vai trò nhà lãnh đạo

Có phải tổ chức luôn luôn cần phải có những nhà lãnh đạo không? Hoặc ít nhất có dạng hành vi của nhà lãnh đạo đôi khi là không cần thiết không? Kerr và Jermier đã chỉ ra rằng có một số đặc điểm tình huống hoặc các đặc điểm của nhân viên cấp dưới có thể làm trung hòa hoặc thay thế các hành vi định hướng nhiệm vụ và hành vi quan tâm nhân viên của nhà lãnh đạo. Các đặc điểm trung hòa là những đặc điểm làm giảm hoặc giới hạn tính hiệu quả của hành vi của người lãnh đạo. Các đặc điểm thay thế nhiệm vụ là những đặc điểm làm cho hành vi của nhà lãnh đạo trở nên dư thừa hay không cần thiết.

Kerr và Jermier đã phát triển quan điểm về sự thay thế cho năng lực lãnh đạo sau khi so sánh tương quan giữa các hành vi lãnh đạo, thành tích của nhân viên và sự thỏa mãn, với tính tương quan giữa các yếu tố tình huống khác, thành tích và sự thỏa mãn của nhân viên. Những đặc điểm của nhân viên, nhiệm vụ và tổ chức có sự tương quan với thành tích và sự thỏa mãn của nhân viên cao hơn hai hành vi lãnh đạo, được gọi tên là các đặc điểm trung hòa hay các đặc điểm thay thế. Sau đây là một số ví dụ về các yếu tố tình huống làm trung hòa hoặc thay thế các hành vi định hướng nhiệm vụ và hành vi quan hệ của người lãnh đạo mà Kerr và Jermier đã khám phá ra.

      - Khả năng và kinh nghiệm của nhân viên có thể thay thế cho hành vi định hướng nhiệm vụ của nhà lãnh đạo. Sự dửng dưng của nhân việc trước việc tưởng thưởng nói chung có thể vô hiệu hóa nhiệm vụ và hành vi quan hệ của nhà lãnh đạo.

      - Những nhiệm vụ thường ngày lặp đi lặp lại hoặc đã được định hướng rõ có thể thay thế cho hành vi định hướng nhiệm vụ của người lãnh đạo, những công việc mà bản thân nó đã có những phản hồi nội tại hoặc đã khiến cho người thực hiện nhiệm vụ đó cảm thấy thỏa mãn thì cũng vậy.

      - Mức độ chính thức hóa cao trong tổ chức có thể thay thế hành vi định hướng nhiệm vụ của người lãnh đạo và thậm chí các thủ tục và quy tắc cứng rắn có thể trung hòa hành vi nhiệm vụ của người lãnh đạo. Một nhóm làm viêc có tính liên kết có thể thay thế cho hành vi quan hệ và hành vi nhiệm vụ của nhà lãnh đạo.