Thất nghiệp
Đo lường thất nghiệp
Ủy ban thống kê lao động của Mỹ (BLS) thực hiện khảo sát ngẫu nhiên trên toàn quốc gia với khoảng 60000 hộ gia đình mỗi tháng để xem ai là người thất nghiệp, ai là người có việc làm. Trong bảng câu hỏi thường có các câu hỏi như thành viên nào của hộ gia đình đang đi làm, thất nghiệp, đang tìm kiếm việc làm, không tìm kiếm việc làm .v.v Từ kết quả trả lời họ xác định tỷ lệ thất nghiệp cho toàn quốc.
BLS chia tổng dân số của Mỹ thành ba nhóm. Một nhóm người dười 16 tuổi và những người đang sống trong các cơ sở từ thiện ở các bệnh viện tâm thần hoặc các tổ chức từ thiện giáo dưỡng. Những người như vậy không được tính vào trong lực lượng lao động tiềm năng.
Nhóm thứ hai được gọi “không thuộc lực lượng lao động” là những người lớn đang là lao động tiềm năng nhưng không có việc làm và không tìm kiếm việc làm. Ví dụ, họ là những người làm việc gia đình, sinh viên toàn thời gian hoặc người về hưu.
Nhóm thức ba là lực lượng lao động hiện chiếm khoảng 50% tổng số dân trong năm 2007. Lực lượng lao động bao gồm những người có thể và sẵn sàng làm việc. Họ có việc làm là cả không có việc làm nhưng đang tìm kiến việc làm. Tỷ lệ thất nghiệp là phần trăm những người thất nghiệp trong lực lượng lao động.
Tỷ lệ thất nghiệp = người thất nghiệp/lực lượng lao động x 100
Dù cho sử dụng các kỹ thuật phỏng vấn và chọn mẫu khoa học thì số liệu thu thập trong cuộc khảo sát này cũng bị chỉ trích một số điểm:
· Lao động bán thời gian: BLS xác định những người làm việc bán thời gian là có việc làm đầy đủ. Năm 2007 khoảng 20 triệu người làm việc bán thời gian là do sự lựa chọn cá nhân của họ. Nhưng 4.6 triệu người làm việc bán thời gian hoặc là muốn làm việc toàn thời gian hoặc là làm việc ít giờ hơn vì có một giai đoạn chùng lại tạm thời trong cầu tiêu dùng. Hai nhóm cuối thực chất có việc làm bán thời gian và không thất nghiệp từng phần. Các nhà phê bình nói rằng nếu tính những người này có việc làm toàn phần thì các số liệu chính thức của BLS sẽ chưa phản ánh hết tỷ lệ thất nghiệp.
· Những lao động nản chí: Chúng ta đang tính những người đang tìm kiếm việc làm được tính như người thất nghiệp. Một cá nhân thất nghiệp mà không chủ động tìm kiếm việc làm thì được phân loại là “không thuộc lực lượng lao động”. Vấn đề là nhiều người lao động, sau khi tìm kiếm việc làm không thành công, trở thành những người không hăng hái tìm kiếm việc làm nữa hoặc bị loại ra khỏi nhóm lực lượng lao động. Số lượng lao động nản chí này là 396,000 người trong năm 2007. Các nhà phê bình cũng cho rằng nếu không tính những người này như người thất nghiệp thì các số liệu chính thức của BLS cũng phóng đại lên các vấn đề thất nghiệp
Phân loại thất nghiệp
Có 3 loại thất nghiệp: do chuyển nghề, cấu trúc và chu kỳ
Thất nghiệp do chuyển nghề: Ở một điểm thời gian xác định một số người lao động đang “ở giữa các giai đoạn chuyển nghề nghiệp”. Một số tình nguyện chuyển sang nghề khác. Số khác thì sẽ bị sa thải và tìm kiếm việc làm mới. Một số khác sẽ bị nghỉ việc tạm thời vì nhu cầu thời vụ. Thêm nữa, nhiều lao động trẻ cũng đang tìm kiếm việc làm lần đầu tiên.
Khi những người thất nghiệp tìm được việc làm hoặc được gọi trở lại làm việc sau thời kỳ nghỉ tạm thời, những người tìm kiếm việc làm và những lao đông bị sa thải sẽ thay thế họ trong “hồ thất nghiệp”. Điều quan trọng cần nhớ là trong khu vực chính của hồ này cũng vẫn còn đầy vì có nhiều người lao động thất nghiệp mới bổ sung, hầu hết người lao động không ở trong cùng hồ thất nghiệp đó trong thời gian lâu. Thực tế, khi nền kinh tế mạnh lên, phần lớn người lao động thất nghiệp tìm được việc làm mới trong vòng vài tháng. Vì vậy cần cẩn thận để đừng nhầm lẫn giữa cái hồ thất nghiệp vĩnh viễn với ý tưởng sai rằng các thành viên trong hồ này cũng vĩnh viễn.
Thất nghiệp cơ cấu: Thất nghiệp ngành nghề làm mờ đi phạm trù thất nghiệp cơ cấu. Ở đây, các nhà kinh tế học sử dụng thuật ngữ “cơ cấu” để nói đến “thuộc các thành phần”. Những thay đổi theo thời gian về câù tiêu dùng và công nghệ làm thay đổi “cấu trúc” của tổng cầu lao động, xét cả góc độ nghề nghiệp và địa lý”.
Ở góc độ nghề nghiệp, cầu của một số kỹ năng ( ví dụ, thợ may áo quần, nông dân) có thể giảm hoặc thậm chí loại bỏ. Cầu của những kỹ năng khác ( ví dụ, thiết kế phần mềm hoặc duy trì hệ thống máy tính) gia tăng dữ dội. Điều này dẫn đến thất nghiệp vì các thành phần trong lực lượng lao động không thay đổi ngay lập tức hoặc hoàn toàn để xây dựng cấu trúc mới của cơ hội nghề nghiệp. Người lao động nhận thấy các kỹ năng và kinh nghiệm trở nên quá lỗi thời hoặc không cần thiết sẽ nhận ra năng lực của họ không còn sử dụng được nữa. Họ bị thất nghiệp cơ cấu cho đến khi họ chấp nhận hoặc phát triển các kỹ năng khác mà họ muốn.
Xét về mặt địa lý, cầu lao động cũng thay đổi theo thời gian. Một ví dụ, sự nhập cư của ngành và của cơ hội việc làm từ vành đai tuyết đến Vành đai nắng trong nhiều thập kỷ qua. Một ví dụ khác là sự dịch chuyển công việc từ các nhà máy trong thành phố ra các khu công nghiệp vùng ven. Khi các cơ hội việc làm chuyển từ nơi này đến nơi khác, nhiều lao động bị thất nghiệp cơ cấu.
Sự khác nhau giữa thất nghiệp cơ cấu và ngành nghề khá mơ hồ. Điểm khác nhau chính là người lao động thất nghiệp theo ngành nghề có các kỹ năng thị trường cần và hoặc là sống ở những nơi có các công việc cần đến kỹ năng của họ hoặc có thể chuyển đến những khi vực mà họ có thể làm việc được. Lao động thất nghiệp cơ cấu thì khó tìm được việc làm mới nếu không được huấn luyện đào tạo lại, học thêm hoặc chuyển nơi ở. Thất nghiệp ngành nghề thường trong ngắn hạn, thất nghiệp cơ cấu gần như là trong dài hạn và hậu quả có thể nghiêm trọng hơn
Thất nghiệp chu kỳ: Thất nghiệp do sự suy giảm trong tổng chi tiêu được gọi là thất nghiệp chu kỳ và điển hình thường bắt đầu ở giai đoạn suy giảm của chu kỳ kinh doanh. Khi cầu hàng hóa và dịch vụ giảm, lượng công việc giảm và thất nghiệp gia tăng. Thất nghiệp chu kỳ là do cầu về hàng hóa và dịch vụ không đủ. Tỷ lệ thất nghiệp 25% trong thời kỳ Đại suy thoái năm 1933 phản ánh thất nghiệp chu kỳ là chủ yếu, cũng như thế nó chiếm phần lớn trong tổng 9.7% thất nghệp năm 1982 , 7.5% năm 1992 và 5.8% năm 2002.
Phạm Thị Thùy Miên
» Tin mới nhất:
» Các tin khác: