Góc học tập
17/01/2024 10:29:57 AM

Các phương pháp kế toán hàng tồn kho và thực tế vận dụng ở các doanh nghiệp

CÁC PHƯƠNG PHÁP KẾ TOÁN HÀNG TỒN KHO VÀ THỰC TẾ VẬN DỤNG Ở CÁC DOANH NGHIỆP

                                                                   Nguyễn Thị Kim Hương

Trong một doanh nghiệp (một đơn vị kế toán) chỉ được áp dụng một trong hai phương pháp kế toán tồn kho: Phương pháp kê khai thường xuyên, hoặc phương pháp kiểm kê định kỳ. Việc lựa chọn phương pháp kế toán tồn kho áp dụng tại doanh nghiệp phải căn cứ vào đặc điểm, tính chất, số lượng, chủng loại vật tư, hàng hoá và yêu cầu quản lý để có sự vận dụng thích hợp và phải được thực hiện nhất quán trong niên độ kế toán. 

Phương pháp kiểm kê định kỳ:

Phương pháp kiểm kê định kỳ là phương pháp không theo dõi thường xuyên liên tục, số lượng và giá trị xuất, tồn của hàng tồn kho trong kỳ mà định kỳ hoặc cuối kỳ đi kiểm kê để xác định số lượng và đánh giá giá trị tồn kho cuối kỳ. Từ đó, kế toán căn cứ vào kết quả kiểm kê để xác định số lượng và giá trị xuất kho trong kỳ.

Theo đó, phương pháp kiểm kê định kỳ là phương pháp kế toán hàng tồn kho căn cứ vào kết quả kiểm kê thực tế để phản ánh giá trị tồn kho cuối kỳ vật tư, hàng hoá trên sổ kế toán và từ đó tính giá trị của hàng hoá, vật tư đã xuất trong kỳ theo công thức:

Tổng giá trị (số lượng) hàng xuất kho trong kỳ  = Giá trị (số lượng) hàng tồn kho đầu kỳ  +  Tổng giá trị (số lượng) hàng nhập kho trong kỳ  -  Tổng giá trị (số lượng)  hàng tồn kho cuối kỳ.

Theo phương pháp kiểm kê định kỳ, mọi biến động giảm của vật tư, hàng hoá không được theo dõi, phản ánh trên các tài khoản kế toán hàng tồn kho. Giá trị của vật tư, hàng hoá mua và nhập kho trong kỳ được theo dõi, phản ánh trên một tài khoản kế toán riêng (Tài khoản 611 “Mua hàng”). Công tác kiểm kê hàng hoá, vật tư, được tiến hành cuối mỗi kỳ kế toán để xác định giá trị vật tư, hàng hoá tồn kho thực tế, trị giá vật tư, hàng hoá xuất kho trong kỳ (Tiêu dùng cho sản xuất hoặc xuất bán) làm căn cứ ghi sổ kế toán của Tài khoản 611 “Mua hàng”.

Như vậy, khi áp dụng phương pháp kiểm kê định kỳ, các tài khoản kế toán hàng tồn kho chỉ sử dụng ở đầu kỳ kế toán (để kết chuyển số dư đầu kỳ) và cuối kỳ kế toán (để phản ánh giá trị thực tế hàng tồn kho cuối kỳ).

Phương pháp kê khai thường xuyên:

Phương pháp kê khai thường xuyên là phương pháp theo dõi và phản ánh thường xuyên, liên tục, có hệ thống tình hình nhập, xuất, tồn vật tư, hàng hoá trên sổ kế toán. Trong trường hợp áp dụng phương pháp kê khai thường xuyên, các tài khoản kế toán hàng tồn kho được dùng để phản ánh số hiện có, tình hình biến động tăng, giảm của vật tư, hàng hoá. Vì vậy, giá trị hàng tồn kho trên sổ kế toán có thể được xác định ở bất kỳ thời điểm nào trong kỳ kế toán. Cuối kỳ kế toán, căn cứ vào số liệu kiểm kê thực tế hàng hoá tồn kho, so sánh, đối chiếu với số liệu hàng tồn kho trên sổ kế toán. Về nguyên tắc số tồn kho thực tế phải luôn phù hợp với số tồn kho trên sổ kế toán. Nếu có chênh lệch phải truy tìm nguyên nhân và có giải pháp xử lý kịp thời. Phương pháp kê khai thường xuyên thường áp dụng cho các đơn vị sản xuất (công nghiệp, xây lắp. . .) và các đơn vị thương nghiệp kinh doanh các mặt hàng có giá trị lớn như máy móc, thiết bị, hàng có kỹ thuật, chất lượng cao

Thực tế vận dụng ở các doanh nghiệp:

 Hầu hết các doanh nghiệp đều sử dụng phương pháp kế toán hàng tồn kho là kê khai thường xuyên để quản lý chặt chẽ tình hình nhập, xuất, tồn của hàng tồn kho. Với phương pháp này các đơn vị sẽ phát hiện được các mất mát, sai sót xảy ra trong quá trình quản lý, sử dụng hàng tồn kho.

Các doanh nghiệp có chủng loại hàng tồn kho lớn, gái trị của mỗi đơn vị hàng tồn kho nhỏ, số lượng các nghiệp vụ nhập, xuất nhiều như: siêu thị, quầy tạp hóa, nhà thuốc tây… thì sẽ sử dụng phương pháp kế toán hàng tồn kho là kiểm kê định kỳ. Phương pháp này sẽ giúp cho việc kế toán dễ dàng và thuận lợi hơn. Tuy nhiên những tổn thất trong quá trình quản lý, sử dụng sẽ không được phát hiện và tính luôn vào giá vốn hàng bán của đơn vị.

» Các tin khác: